Αν κάποια στιγμή αλλάξατε κάποια πόρτα, μαζί με το κάσωμα, σε κάποιο σπίτι σας, τότε θα είχατε σίγουρα δει, τον μάστορα να βάζει πίσω από το νέο κάσωμα, ένα κίτρινο διογκούμενο σπρέι. Αυτό το σπρέι, ονομάζεται αφρός πολυουρεθάνης, και είναι ένα αρκετά πρακτικό υλικό, με πάρα πολλές χρήσεις.
Τι είναι η πολυουρεθάνη
H πολυουρεθάνη, είναι ένα πολυμερές που αποτελείται από οργανικές ουσίες ενωμένες με ουρεθάνη. Οι περισσότερες πολυουρεθάνες σχηματίζονται από την αντίδραση μιας πολυόλης και ενός (πολύ)ισοκυανικού.
Εφαρμογές
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι πολυουρεθάνης, που είναι κατάλληλοι για διαφορετικές εφαρμογές. Έτσι θα δείτε χρώματα, αφρούς , μονωτικά , στρώματα και αρκετά ακόμα υλικά, τα οποία θα είναι φτιαγμένα από πολυουρεθάνη.
Αντοχές
Η πολυουρεθάνη, είναι αρκετά ανθεκτική σε νερό και ακραίες κλιματολογικές συνθήκες, αλλά είναι ευαίσθητη στην υπεριώδη ακτινοβολία (γίνεται καφέ, θρυμματίζεται εύκολα και αρχίσει και αποκολλάται μετά από αρκετό καιρό). Γιαυτό πάντα θα πρέπει να καλύπτεται από την μακροχρόνια απευθείας έκθεση στον ήλιο.
Εκτός από την υπεριώδη ακτινοβολία, υπάρχουν και διάφοροι φυτοπαθογόνοι μύκητες, που ανήκουν κυρίως στην οικογένεια Pestalotiopsis, και οι οποίοι μπορούν να βίο-διασπάσουν την πολυουρεθάνη. Αν και οι συγκεκριμένοι μύκητες, μπορούν ίσως να σώσουν τον πλανήτη από την υπέρμετρη μόλυνση των πλαστικών, μπορούν να είναι αρκετά επιβλαβείς σε κατασκευές που βασίζονται στην πολυουρεθάνη.
Ευτυχώς οι συγκεκριμένοι μύκητες, συναντώνται, κυρίως, σε περιοχές της Νότιας Αμερικής.
Που κολλάει και που όχι
Ο αφρός πολυουρεθάνης κολλάει σχεδόν σε όλα τα υλικά (τοιχοποιίες, μέταλλα, ξύλα, κονιάματα, μάρμαρο…), με μόνη εξαίρεση όσα είναι κατασκευασμένα από πολυαιθυλένιο, τεφλόν, σιλικόνη ή έχουν λίπη/λάδια.
Μόνωση, ηχομόνωση, θερμομόνωση
Ο αφρός πολυουρεθάνης, έχει άριστες μονωτικές ιδιότητες. Αν και υπάρχουν διάφορες κατηγορίες και παίζει ρόλο το είδος, η πυκνότητα, το πάχος και ο τρόπος εφαρμογής, είναι γεγονός ότι όλοι οι αφροί πολυουρεθάνης προσφέρουν σχετικά καλή ηχομόνωση και θερμομόνωση. Αν εφαρμοστούν σωστά προσφέρουν και καλή μόνωση από την υγρασία.
Ο αφρός πολυουρεθάνης, έχει άριστες μονωτικές ιδιότητες. Αν και υπάρχουν διάφορες κατηγορίες και παίζει ρόλο το είδος, η πυκνότητα, το πάχος και ο τρόπος εφαρμογής, είναι γεγονός ότι όλοι οι αφροί πολυουρεθάνης προσφέρουν σχετικά καλή ηχομόνωση και θερμομόνωση. Αν εφαρμοστούν σωστά προσφέρουν και καλή μόνωση από την υγρασία.Φυσικά, όπως είπαμε υπάρχουν διαφορές και κάθε κατηγορία πολυουρεθάνης, έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα σε αυτούς τους τομείς.
Στις ΗΠΑ, ο αφρός πολυουρεθάνης, είναι ο βασικός τρόπος εσωτερικής μόνωσης, των ξύλινων σπιτιών.
Αφρός πολυουρεθάνης ενός ή δύο συστατικών
Οι βασικές κατηγορίες του αφρού πολυουρεθάνης είναι δύο. Αφρός πολυουρεθάνης ενός ή δύο συστατικών.
Ο αφρός πολυουρεθάνης δύο συστατικών, περιέχει την πολυουρεθάνη μαζί με ένα σκληρυντικό. Αυτά μπορεί να βρίσκονται στην ίδια συσκευασία (σε μορφή σπρέι) αλλά και σε ξεχωριστά δοχεία. Έχει το πλεονέκτημα της πολύ γρηγορότερης ωρίμανσης (στεγνώνει μέσα σε λίγα λεπτά) και της αυξημένης αντοχής. Συνήθως έχει αρκετά μικρότερη διόγκωση από την πολυουρεθάνη ενός συστατικού. Προτιμάται για στερεώσεις βαριών κασωμάτων, για κατασκευή καλουπιών/μοντέλων αλλά και για μόνωση.
Η πολυουρεθάνη ενός συστατικού, είναι η πιο κοινή πολυουρεθάνη. Έχει αρκετά μεγαλύτερη διόγκωση και είναι πιο οικονομική. Ο χρόνος ωρίμανσης είναι αρκετά μεγαλύτερος (αναλόγως με τις κλιματολογικές συνθήκες, μπορεί να χρειαστεί ακόμα και μία ολόκληρη μέρα ώστε να στεγνώσει πλήρως).
Χαμηλή και υψηλή διόγκωση
Εκτός από τις δύο κύριες κατηγορίες, υπάρχουν και δύο υποκατηγορίες. Οι αφροί χαμηλής διόγκωσης και οι αφροί υψηλής. Οι αφροί χαμηλής διόγκωσης, όπως λέει και το όνομά τους, παρουσιάσουν χαμηλή δευτερογενή διόγκωση. Δηλαδή με απλά λόγια, θα παραμείνουν περίπου στο μέγεθος που θα είναι όταν κάνετε την εφαρμογή (με μια μικρή αύξηση). Προτιμούνται για τις περισσότερες εφαρμογές, όπου δεν απαιτείται μεγάλη πλήρωση κενών.
Οι αφροί υψηλής διόγκωσης, έχουν μεγαλύτερη δευτερογενή διόγκωση, και αποκτούν πολλαπλάσιο όγκο (2-4 φορές), από αυτόν την στιγμή της εφαρμογής. Προτιμούνται κυρίως για την κάλυψη μεγάλων κενών ή για μόνωση.
Πιστόλι ή απλό σπρέι
Η εφαρμογή του αφρού πολυουρεθάνης, μπορεί να γίνει με δύο τρόπους. Είτε με πιστόλι ή με απλό σπρέι. Το πιστόλι, έχει αρκετά καλύτερη εφαρμογή και χειρίζεται πιο εύκολα. Το πλεονέκτημά του, είναι ότι σας επιτρέπει να κρατήσετε τα ήμι-χρησιμοποιημένα σπρέι για πολύ μεγαλύτερο διάστημα από ότι με τα απλά σπρέι αφού η έξοδος του πιστολιού σφραγίζει αυτόματα, όταν αφήσετε την σκανδάλη. Εκτός από αυτό προσφέρει και την δυνατότητα να ελέγξετε την ποσότητα της πολυουρεθάνης που εξέρχεται της κάνης, με ένα μοχλό στο πίσω μέρος.
Το κόστος ενός πιστολιού εξαρτάται από το είδος πολυουρεθάνης και το υλικό κατασκευής. Για απλή φιάλη πολυουρεθάνης, το κόστος ενός μέτριου πιστολιού, ξεκινάει από τα 10-15 ευρώ.
Με τα απλά σπρέι, δεν χρειάζεται κάποιος εξοπλισμός, αφού μπορείτε να ψεκάσετε απευθείας από αυτά. Το μειονέκτημα που έχουν, είναι ότι βουλώνουν αρκετά εύκολα μετά την χρήση. Έτσι αν δεν σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε απευθείας ολόκληρη τη φιάλη, θα πρέπει να καθαρίσετε αρκετά καλά το καπάκι με ασετόν πριν στεγνώσει η πολυουρεθάνη, αλλιώς θα καταστεί άχρηστη η φιάλη.
Καλή ανακίνηση
Αν διαβάσετε καλά τις οδηγίες χρήσης, θα δείτε να αναφέρει, ότι πριν κάθε χρήση θα πρέπει να ανακινήσετε τουλάχιστον 20 φορές την φιάλη. Αυτό, ισχύει σχεδόν για όλα τα σπρέι. Ο λόγος είναι ότι θα πρέπει να αναμιχθεί καλά το αέριο που βρίσκεται μαζί με την πολυουρεθάνη στο δοχείο, ώστε να υπάρχει η απαραίτητη προώθηση.
Όσο πιο καλή είναι η ανακίνηση, τόσο μεγαλύτερη και καλύτερη διόγκωση, θα έχει η πολυουρεθάνη κατά την εφαρμογή.
Προεργασία της επιφάνειας εργασίας
Πριν εφαρμόσετε τον αφρό πολυουρεθάνης, πάνω σε κάποια επιφάνεια, θα πρέπει να καθαρίσετε καλά την επιφάνεια από σκόνες και σαθρά υλικά. Εκτός από αυτό, θα πρέπει με ένα σπρέι, να υγραίνεται την επιφάνεια εργασίας. Η υγρασία πάνω στην επιφάνεια, θα επιτρέψει την καλύτερη προσκόλληση αλλά και την μεγαλύτερη και γρηγορότερη διόγκωση του αφρού (αυτό ισχύει κυρίως για τους αφρούς ενός συστατικού, αφού καταλύτης για την σκλήρυνση είναι η εξωτερική υγρασία της ατμόσφαιρας).
Τρόπος εφαρμογής
Ο αφρός πολυουρεθάνης, εφαρμόζεται κρατώντας το σπρέι ανάποδα πάντα και ξεκινώντας από πάνω προς τα κάτω. Αν πρόκειται για κάλυψη μεγάλων κενών, εφαρμόζεται σε στρώσεις, η κάθε μια από τις οποίες θα πρέπει να έχει στεγνώσει πλήρως, πριν την εφαρμογή της νέας.
Αν πρόκειται για πολυουρεθάνη ενός συστατικού, το πλήρες στέγνωμα θα πάρει μερικές ώρες, αν και μετά από 10 λεπτά, θα μπορείτε να την ακουμπήσετε χωρίς να κολλήσει πάνω σας.
Αν είναι πολυουρεθάνη δύο συστατικών, τότε ο χρόνος στεγνώματος είναι πολύ μικρότερος. Αναλόγως τα χαρακτηριστικά της μπορεί να στεγνώσει πλήρως, ακόμα και σε λιγότερο από 10 λεπτά.
Εφόσον στεγνώσει πλήρως, μπορεί να κοπεί (με κοπίδι/μαχαίρι) και να στοκαριστεί/καλυφθεί.
Καθαρισμός καταλοίπων πολυουρεθάνης
Αν ο αφρός πολυουρεθάνης δεν έχει στεγνώσει, μπορεί να καθαριστείεύκολα με ασετόν. Αν πρόκειται για το πιστόλι, τότε υπάρχει ειδικό σπρέι, που βιδώνεται πάνω στο πιστόλι και περιέχει ασετόν, καθαρίζοντας έτσι εσωτερικά την κάννη.Αν η πολυουρεθάνη στεγνώσει, τότε μπορεί να καθαριστεί μόνο από μερικά ειδικά καθαριστικά τα οποία κυκλοφορούν διάφορες εταιρίες. Φυσικά αυτό ισχύει μόνο για μικρά υπολείμματα. Τα μεγάλα περισσεύοντα κομμάτια, μπορεί να κοπούν εύκολα με ένα κοπίδι, εφόσον στεγνώσουν.
Φοράτε πάντα γάντια και μάσκα
Η πολυουρεθάνη όταν βρίσκεται σε υγρή μορφή, είναι ιδιαίτερα τοξική κατά την επαφή αλλά και στην εισπνοή αερίων. Μπορεί να προκαλέσει επίσης, έντονο ερεθισμό στα μάτια αν πέσει κατά λάθος ή τρίψετε τα χέρια σας στα μάτια, ενώ έχετε ακουμπήσει πολυουρεθάνη. Έτσι θα πρέπει να λαμβάνονται όλες οι απαραίτητες προφυλάξεις, φορώντας πάντα γάντια εργασίας και μάσκα προσώπου, ειδικά αν πρόκειται για μη αεριζόμενο μέρος. Εφόσον στεγνώσει, θεωρείται ακίνδυνη (φυσικά δεν κάνει και για γεύμα).
Ένας άλλος καλός λόγος που θα πρέπει πάντα να φοράτε γάντια, είναι ότι είναι αρκετά κολλώδης. Έτσι αν κατά λάθος πέσει πάνω στο χέρι σας, θα κολλήσει και ο μόνος τρόπος να βγει είναι να χρησιμοποιήσετε ασετόν πριν στεγνώσει.
Άμα στεγνώσει, τότε θα πρέπει να τρίβετε με σκληρό σφουγγάρι για ώρα, μέχρι να αποκολληθεί.
Πριν αγοράσετε κάποια φιάλη, ελέγξτε την ημερομηνία λήξης
Κάτι που δεν γνωρίζουν αρκετοί, είναι ότι όλα τα σπρέι έχουν ημερομηνία λήξης. Αν και η ημερομηνία λήξης δεν σημαίνει πάντα ότι χαλάει αυτόματα το προϊόν αμέσως μετά το πέρας της, καλό είναι ποτέ να μην αγοράζουμε ένα προϊόν που έχει ξεπεράσει ή κοντεύει την ημερομηνία λήξης.
Τα περισσότερα σπρέι (πχ σπρέι χρώματος), έχουν ημερομηνία λήξης περίπου 10 ετών. Αυτό δυστυχώς δεν ισχύει και για τον αφρό πολυουρεθάνης. Η διάρκεια ζωής του αφρού στο ράφι, είναι πολύ πιο μικρή (αναλόγως την εταιρία και το είδος 1-2 χρόνια το πολύ). Οπότε καλό είναι να ελέγχετε πάντα. Η ημερομηνία λήξης αναγράφεται στην βάση του σπρέι.
Ένας αρκετά καλός οδηγός για νέους χρήστες των αφρό πολυουρεθάνης, είναι αυτός εδώ από την Wurth, την πολύ καλή Γερμανική εταιρία με εργαλεία χειρός και αναλώσιμα. Βέβαια τα χαρακτηριστικά και οι πληροφορίες ανταποκρίνονται πλήρως, στα δικά της προϊόντα. Σε προϊόντα διαφορετικών εταιριών, μπορούν να υπάρχουν μικρό-διαφορές.
Μερικές εφαρμογές που δεν ξέρατε ότι μπορούσατε να κάνετε με τον αφρό πολυουρεθάνης
Ο αφρός πολυουρεθάνης όπως είπαμε, έχει αρκετές εφαρμογές. Υπάρχουν μερικές όμως που δεν είναι και τόσο γνωστές στο ευρύ κοινό. Ας δούμε μερικές από αυτές.
Σφράγισμα ποντικότρυπας
Ο αφρός πολυουρεθάνης, είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος για να σφραγίσετε μία ποντικότρυπα στον τοίχο ή το τσιμεντένιο δάπεδο. Τα ποντίκια και κυρίως οι αρουραίοι, έχουν την ικανότητα να “φάνε” σχεδόν ότι υλικό βρουν μπροστά τους, ακόμα και τούβλο ή τσιμέντο. Ο αφρός πολυουρεθάνης, είναι αρκετά πιο ανθεκτικός, αφού για κάποιον λόγον δεν μπορούν να τον φάνε το ίδιο εύκολα (ίσως λόγω τοξικότητας).
Έτσι αν σφραγίσετε μια ποντικότρυπα με αφρό πολυουρεθάνης, πολύ δύσκολα θα την δείτε να ξανανοίξει. Και αν καταφέρετε και σφραγίσετε όλες τις τρύπες που επικοινωνούν με την στοά του ποντικιού/αρουραίου, τότε είναι αρκετά πιθανό, το τρωκτικό να προσπαθήσει να βγει από κάποια τρύπα πριν στεγνώσει η πολυουρεθάνη και προσπαθώντας να την φάει, να κολλήσει το στόμα του και να ψοφήσει μέσα σε λίγη ώρα.
Ανασήκωση τσιμεντένιας πλάκας
Μια εφαρμογή που δεν είναι και τόσο γνωστή, είναι και η ανασήκωση τσιμεντένιων πλακών, με την βοήθεια του αφρού πολυουρεθάνης. Ο αφρός, εισάγεται κάτω από τις πλάκες, με την βοήθεια οπών οι οποίες έχουν διανοιχτεί σε διάφορα σημεία, και όσο διογκώνεται, ανασηκώνονται οι πλάκες. Φυσικά αυτό γίνεται από ειδικά συνεργεία, με την χρήση μεγάλων ποσοτήτων πολυουρεθάνης υψηλής πυκνότητας, αλλά μπορεί να γίνει και με ένα απλό αφρό αν πρόκειται για μικρές πλάκες.
Σφράγιση σωλήνων/κοιλοδοκών/στραντζαριστών για αποτροπή εσωτερικής σκουριάς ή δημιουργία σφηκοφωλιών.
Ο αφρός πολυουρεθάνης είναι ο πιο εύκολος, γρήγορος και οικονομικός τρόπος για να σφραγίσετε, την άκρη μιας σωλήνας ή ενός στραντζαριστού. Επίσης κάνει για να κλείσετε οποιαδήποτε άλλη τρύπα σε μέταλλο. Έτσι αντι να χρησιμοποιήσετε πλαστικές τάπες (οι οποίες μπορεί και να μην υπάρχουν στην διάσταση που έχετε) ή να κολλάτε λάμες, μπορείτε απλά να χρησιμοποιήσετε πολυουρεθάνη. Ειδικά για τρύπες όπου γίνονται σφηκοφωλιές είναι ιδανικός.
Πακετάρισμα ευαίσθητων αντικειμένων
Ο αφρός πολυουρεθάνης μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για πακετάρισμα ευαίσθητων αντικειμένων. Έτσι αν χρησιμοποιήσετε ένα πλαστικό κάλυμμα, μπορείτε να ψεκάσετε αφρό ανάμεσα στο πλαστικό και την συσκευασία και ο αφρός θα καλύψει το κενό. Επειδή είναι αρκετά απορροφητικός θα προσφέρει αρκετά καλή προστασία, ακόμα και σε γυαλικά. Φυσικά θα πρέπει να προσέξετε να χρησιμοποιήσετε αφρό 2 συστατικών ή χαμηλής διόγκωσης, έτσι ώστε να μην διογκωθεί παραπάνω από ότι πρέπει.
