Πως τρυπάμε μέταλλο σωστά. Τρυπάνια, στροφές και ότι άλλο πρέπει να γνωρίζετε.

Σε μερικούς το να γίνουν κάποιες τρύπες σε ένα μέταλλο μπορεί να φαίνεται αρκετά απλό, αλλά δυστυχώς δεν είναι έτσι πάντα. Κάποιος μπορεί  πολύ εύκολα να καταστρέψει το τρυπάνι ή ακόμα και να κάψει το δράπανο, αν δεν γνωρίζει πως τρυπάμε μέταλλο σωστά.

Πως πρέπει να γίνεται το τρύπημα μετάλλων;

Το τιτάνιο είναι ένα υλικό επίστρωσης (συνήθως έχει χρυσαφί χρώμα), το οποίο δίνει στο τρυπάνι μεγαλύτερες αντοχές στην θερμοκρασία αλλά και λιγότερη τριβή. Το κοβάλτιο επίσης έχει εξαιρετικές αντοχές στη θερμότητα και είναι πάρα πολύ σκληρό, αλλά έχει το μειονέκτημα ότι σπάει εύκολα. Γιαυτό χρησιμοποιείται σε μικρό ποσοστό μέσα στο κράμα (5-10%). Όσο πιο μεγάλο το ποσοστό του κοβαλτίου, τόσο πιο σκληρό θα είναι το τρυπάνι, αλλά θέλει προσοχή στις πλάγιες πιέσεις γιατί σπάει όπως το μαντέμι.

Αυτά τα τρυπάνια είναι πιο ακριβά από τα απλά, αλλά έχουν πολύ μεγαλύτερη αντοχή. Ένα καλό τέτοιο τρυπάνι μπορεί να κάνει από 1 έως και 15 ευρώ το ένα.  Τέτοια τρυπάνια είναι απαραίτητα για να τρυπήσετε σκληρά μέταλλα (INOX, χυτό..)

Μην ξεχνάτε το ποντάρισμα

Το ποντάρισμα είναι κάτι που δεν είναι απόλυτα απαραίτητο, αλλά βοηθάει αρκετά να γίνει ένα σωστό τρύπημα. Ο λόγος που πρέπει να γίνεται ποντάρισμα, είναι ότι τα περισσότερα τρυπάνια μετάλλου δεν έχουν μύτη η οποία μπορεί να κεντραριστεί σε λεία επιφάνεια. Έτσι ώσπου να ξεκινήσει να σχηματίζεται η τρύπα, το τρυπάνι “χορεύει” πάνω στο μέταλλο.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να θερμαίνεται άσκοπα, να μην τρυπήσετε ακριβώς το σημείο που θέλετε αλλά και να κάνετε σημάδια στην επιφάνεια γύρω από την τρύπα. Με ένα μικρό ποντάρισμα λοιπόν, του δίνετε την δυνατότητα να πατήσει και να αρχίσει να τρυπάει αμέσως. 

Καλή λίπανση

Η λίπανση είναι το βήμα που, αν και είναι απολύτως απαραίτητο, συνήθως παραλείπεται από αρκετούς. Σε όλα τα επαγγελματικά μηχανήματα επεξεργασίας μετάλλου, θα έχετε δει ότι έχουν ένα ειδικό μηχανισμό ο οποίος λιπαίνει τη λάμα/φρέζα/τρυπάνι (συνήθως με ένα λευκό γαλάκτωμα). Αυτό φυσικά δεν είναι τυχαίο, αλλά απολύτως απαραίτητο γιατί με τα αναλώσιμα των εργαλείων αυτών είναι πολύ ακριβά και έτσι πρέπει να κρατάνε όσο περισσότερο γίνεται.

Έτσι και όταν γίνεται ερασιτεχνική επεξεργασία μετάλλου (τρύπημα, σπειροτόμηση, κόψιμο) με μεταλλικά εργαλεία, πρέπει απαραίτητα να γίνεται κάποιου είδους λίπανση. Στην αγορά υπάρχουν ειδικά σκευάσματα που είναι ακριβώς για αυτό το σκοπό (τρύπημα, και σπειροτόμηση μετάλλου). Στα Αγγλικά λέγονται Tapping Fluids και είναι ένα ειδικό μείγμα λιπαντικού που έχει αρκετές ιδιότητες. Η πιο σημαντική ιδιότητα τους είναι η ψύξη του τρυπανιού. 

Υπάρχουν αρκετά σκευάσματα με διάφορες ποιότητες. Τα επαγγελματικά λιπαντικά κοπής είναι αρκετά ακριβά και μπορεί να κοστίζουν έως και 50 ευρώ το λίτρο.  Υπάρχουν σε μπουκάλι ή και σε σπρέι.  Πάντως μπορείτε να βρείτε ένα σχετικά καλής ποιότητας με 10-20 ευρώ το μπουκάλι. Τα σπρέι είναι λίγο πιο ακριβά αλλά ειδικά για τρύπημα είναι πολύ πιο πρακτικά. Αυτή τη στιγμή ίσως το καλύτερο σκεύασμα, θεωρείται το Molly Dee της Castrol.  

Βέβαια αν δεν έχετε εύκαιρο ένα τέτοιο λιπαντικό (ή αν δεν θέλετε να αγοράσετε ένα) μπορείτε εναλλακτικά να χρησιμοποιήσετε άλλα λιπαντικά που σίγουρα υπάρχουν κάπου στην αποθήκη σας.

Γενικά οποιοδήποτε λιπαντικό θα είναι πολύ καλύτερη επιλογή από το να μην χρησιμοποιήσετε καθόλου. Οι περισσότεροι (ακόμα και επαγγελματίες ) χρησιμοποιούν λάδια μηχανής ή σπρέι WD40. Δεν έχουν τα ίδια καλά αποτελέσματα με τα ειδικά λάδια, αλλά κάνουν αξιοπρεπή δουλειά και είναι πολύ πιο οικονομικά.

Σωστές στροφές στο δράπανο (RPM)

Τέλος πολύ σημαντική είναι και οι στροφές που θα έχει το δράπανο. Δυστυχώς αν κάνετε τις τρύπες με ένα απλό δράπανο είναι λίγο δύσκολο να ελέγξετε τις στροφές, αλλά αν το δράπανο έχει ρυθμιστή ή ακόμα καλύτερα χρησιμοποιείται δράπανο πάγκου, μπορείτε και πρέπει να το κάνετε.

Οι ιδανικές στροφές εξαρτώνται από το υλικό που τρυπάτε αλλά και τη διάμετρο του τρυπανιού που χρησιμοποιείται. H κάθε εταιρία έχει τα δικά της standard και για αυτό ίσως δείτε λίγο διαφορετικές τιμές. Βέβαια όλες είναι περίπου στα ίδια επίπεδα.

Συνοψίζοντας