O Τυφλίτης είναι σίγουρα το πιο παρεξηγημένο φίδι της Ελλάδος. Και αυτό γιατί δεν είναι φίδι, αλλά άποδη σαύρα. Το επιστημονικό του όνομα είναι Pseudopus apodus και έχει αρκετούς συγγενείς σε όλο το κόσμο. Όπως σχεδόν όλες οι σαύρες, δεν έχει δηλητήριο και δεν έχει δόντια όπως έχουν τα φίδια. Έτσι είναι παντελώς ακίνδυνο για τον άνθρωπο.
Φυσικά χαρακτηριστικά
Ένα από τα πιο σαγηνευτικά χαρακτηριστικά του τυφλίτη είναι η απίστευτη ικανότητά του να ρίχνει οικειοθελώς την ουρά του. Αυτός ο μηχανισμός χρησιμεύει ως αμυντική τακτική για να αποσπά την προσοχή των αρπακτικών, επιτρέποντας στη σαύρα να δραπετεύσει αβλαβής. Μεγαλώνοντας έως και 1,5 μέτρο σε μήκος, ο τυφλίτης έχει ένα λεπτό σώμα με μακριά ουρά, μοιάζοντας αρκετά με φίδι.
Πως τον ξεχωρίζουμε
Ο τυφλίτης έχει μία χαρακτηριστική γυαλάδα που προέρχεται από τις διαφανείς προστατευτικές φολίδες. Γιαυτό και η διεθνής ονομασία που έχει είναι glass lizard, δηλαδή γυάλινη σαύρα.Αυτό το χαρακτηριστικό δεν υπάρχει σε κάποιο φίδι στην Ελληνική επικράτεια. Έτσι αν δείτε κάτι που μοιάζει σε φίδι και γυαλίζει αρκετά, είναι σίγουρα άποδη σαύρα και όχι φίδι.
Μία ακόμα διαφορά με τα φίδια είναι και το σχήμα του κεφαλιού. Το κεφάλι είναι κεφάλι σαύρας και δεν έχει τις γωνίες και το σχήμα που έχουν τα φίδια, ειδικά όσα έχουν δηλητήριο.
Διαφορές υπάρχουν και στα μάτια αλλά και στη γλώσσα, αλλά αυτά είναι κάτι που οι περισσότεροι από την τρομάρα τους δεν θα τα προσέξουν.
Μια διαφορά που έχει να κάνει με τη συμπεριφορά είναι ότι δραστήριο κατά την ημέρα και είναι και αρκετά ευκίνητο αλλά και φοβητσιάρικο. Επομένως αν περπατάτε σε ένα χωράφι την ημέρα και δίπλα σας ακούσετε ένα πολύ γρήγορο σύρσιμο που δεν προλάβετε ούτε να δείτε τι είναι, μην φοβηθείτε, κατά πάσα πιθανότητα ήταν τυφλίτης.
Ένα ακόμα χαρακτηριστικό που το κάνει να ξεχωρίζει από αρκετά φίδια είναι ότι ο τυφλίτης κινείται στο έδαφος. Δεν μπορεί να σκαρφαλώσει δέντρα (μπορεί να ανέβει μικρούς θάμνους, αλλά όχι να ανέβει πλατάνια ή πεύκα όπως ένας λαφίτης).
Που το συναντάμε
Ο τυφλίτης βρίσκεται κυρίως σε λιβάδια και γενικά περιοχές με έντονη βλάστηση στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Προτιμάει τις αμμώδεις περιοχές με χαλαρό έδαφος, που τους επιτρέπουν τους να σκάβουν λαγούμια όπου μπορούν να βρουν καταφύγιο την νύχτα αλλά και τους χειμερινούς μήνες. Έτσι δύσκολα θα το συναντήσουμε σε πετρώδη ή πολύ σκληρά εδάφη.
Με τι τρέφεται
Οι τυφλίτες είναι ημερήσια ερπετά, που σημαίνει ότι είναι πιο δραστήρια κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η διατροφή τους αποτελείται κυρίως από έντομα, αράχνες, σαλιγκάρια και περιστασιακά μικρά σπονδυλωτά. Ανάμεσα στα είδη που τρώει είναι και μικρά, νεογέννητα φίδια αλλά και μικρά ποντικάκια. Η έντονη όσφρησή τους τους βοηθά να εντοπίσουν το θήραμα και πιθανούς θηρευτές.
Αναπαραγωγή και Κύκλος Ζωής
Κατά τη διάρκεια της άνοιξης, ο τυφλίτης αφού ζευγαρώσει γεννάει από 6-15 αυγά σε μια ζεστή, αμμώδη τοποθεσία. Τα αυγά αφήνονται να επωαστούν για αρκετές εβδομάδες μέχρι να εκκολαφθούν, δημιουργώντας μικροσκοπικές εκδοχές των ενηλίκων. Η μόνη διαφορά είναι ότι τα μικρά έχουν πιο σκούρα χρώματα, και γραμμές που όμως ξεθωριάζουν όσο μεγαλώνουν.
Είναι απειλούμενο είδος
Όχι, μέχρι αυτή τη στιγμή δεν ανήκει στα απειλούμενα είδη, κυρίως γιατί έχει αρκετά μεγάλο πληθυσμό σε όλη την Ευρώπη. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να τα σκοτώνουμε. Είναι εντελώς ακίνδυνα και αρκετά χρήσιμα ερπετά και σίγουρα δεν ενοχλούν κανένα. Αν κάποιος εξοικειωθεί θα μπορεί να τα ξεχωρίζει αμέσως.
Ο μεγαλύτερος εχθρός του τυφλίτη είναι η εντατικοποίηση της γεωργίας (κυρίως το όργωμα) και η αποξήλωση των λιβαδιών. Ειδικά το όργωμα στα χωράφια καταστρέφει την κάλυψη αλλά και τις φωλιές που έχει.
Άλλες σαύρες που μοιάζουν με φίδια
Ο τυφλίτης δεν είναι η μόνη άποδη σαύρα που μοιάζει με φίδι. Στην Ελλάδα συναντάμε και το κονάκι. Οι περισσότεροι το περνάνε για τυφλίτη, αλλά το κονάκι είναι πιο μικρό (συνήθως έως μισό μέτρο) και όχι το ίδιο ευκίνητο με τον τυφλίτη.
Σύνοψη
Ο τυφλίτης είναι μία άκακη σαύρα που μπορεί με την εμφάνιση του να μοιάζει με φίδι, όμως είναι αρκετά εύκολο να το ξεχωρίσουμε, κυρίως από τα λέπια που μοιάζουν με γυαλί. Δεν βλάπτει καθόλου, αντίθετα κάνει και καλό αφού τρώει αρκετά επιβλαβή ζώα (ανάμεσά τους και μικρά φίδια).
Μερικά χρήσιμα
- Μία πολύ καλή πηγή πληροφοριών για τα ερπετά και ειδικότερα για τα φίδια της Ελλάδος είναι αυτή η ιστοσελίδα
- Αν και δεν θα το βρείτε να πωλείται σε pet shop, δεν είναι λίγοι που έχουν τυφλίτες ως κατοικίδιο
