Το διαβρωτικό χρωμάτων (paint remover ή paint stripper Αγγλιστί) είναι ένα προϊόν που υπάρχει εδώ και πάρα πολλά χρόνια στο εμπόριο. Όπως λέει και το όνομά του, η δουλειά του είναι να διαβρώνει τα χρώματα ή τα βερνίκια από επιφάνειες, ώστε να μπορούν να αφαιρεθούν πολύ εύκολα χωρίς τρίψιμο. Όμως δεν είναι μαγικό. Η σημαντικότερη δυσκολία για τα διαβρωτικά είναι ότι έχουν να αντιμετωπίσουν χρώματα διαφορετικής σύστασης. Έτσι, το να δημιουργηθεί ένα προϊόν που να μπορεί να διαβρώνει και να αφαιρεί όλα τα χρώματα του εμπορίου είναι αρκετά δύσκολο.
Γιατί κάποιος να χρησιμοποιήσει διαβρωτικό χρωμάτων
Το βασικό πλεονέκτημα που έχει το διαβρωτικό χρωμάτων είναι ότι μπορεί να αφαιρέσει χρώματα χωρίς τρίψιμο. Αυτό δεν είναι μόνο ευκολία, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις είναι απολύτως αναγκαίο. Ας πούμε ότι θέλετε να αφαιρέσετε το χρώμα από ένα κάσωμα εσωτερικής πόρτας στο σπίτι και δεν θέλετε ή -ακόμα χειρότερα- δεν μπορείτε να καλύψετε όλα τα αντικείμενα στο χώρο. Ακόμα και το καλύτερο τριβείο, συνδεδεμένο απευθείας με ηλεκτρική σκούπα, θα γεμίσει τον τόπο σκόνη. Με το διαβρωτικό θα μπορέσετε να αφαιρέσετε όλο το χρώμα, σχεδόν, χωρίς καθόλου τρίψιμο (χρειάζεται συνήθως λίγο τρίψιμο στο τέλος για φινίρισμα) και έτσι χωρίς σκόνη στο περιβάλλοντα χώρο.
Μία άλλη περίπτωση είναι οι ευαίσθητες επιφάνειες. Ένα καλό παράδειγμα είναι τα σκαλιστά ξύλα. Αν χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε άλλο τρόπο, εκτός από διαβρωτικό, θα κάνετε ζημιά. Με το διαβρωτικό μπορείτε να αφαιρέσετε όλο το χρώμα, χωρίς κανένα σημάδι πάνω στο σκαλιστό.
Μειονεκτήματα διαβρωτικών χρωμάτων
Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, δεν είναι όλα ρόδινα με τα διαβρωτικά χρωμάτων. Αν ήταν, προφανώς θα χρησιμοποιούσαν όλοι αυτή τη μέθοδο. Όμως αυτό δεν ισχύει και οι λόγοι είναι αρκετοί.
1. Διαβρωτικά μετά το 2010: ασφαλέστερο για το χρήστη, λίγο χειρότερα αποτελέσματα
Αν είστε λίγο μεγαλύτεροι, τότε γνωρίζετε ότι κάποτε τα διαβρωτικά χρωμάτων ήταν πολύ πιο αποτελεσματικά και πολύ πιο επικίνδυνα από ότι είναι σήμερα. Για προστασία των καταναλωτών αλλά και του περιβάλλοντος, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε ότι έπρεπε να αφαιρεθούν μερικές χημικές ουσίες από όλα τα διαβρωτικά χρωμάτων του εμπορίου. Η σημαντικότερη από αυτές ήταν το διχλωρομεθάνιο (DCM), για το οποίο απαγορεύθηκε η χρήση του από τις βιομηχανίες το 2010 και η οποιαδήποτε χρήση το 2012. Το διχλωρομεθάνιο πιστεύεται ότι ήταν άμεσα υπαίτιο για αρκετούς θανάτους από αναπνευστικά προβλήματα -κυρίως κατά την χρήση διαβρωτικών σε εσωτερικούς χώρους- ενώ κατηγορείται ότι ίσως είναι υπεύθυνο και για άλλα προβλήματα υγείας όπως καρκίνοι του αναπνευστικού.
Δυστυχώς τα νέα διαβρωτικά, παρότι πολύ πιο ασφαλή, δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο ήταν τα παλαιότερα. Έτσι, πλέον για να αφαιρέσετε ένα χρώμα που πριν ήθελε μόνο ένα πέρασμα, τώρα ίσως θέλετε 2 ή και 3 περάσματα.
Προφανώς επειδή πρόκειται για κανονισμό της Ευρωπαϊκής ένωσης, αυτός αφορά μόνο τα 28 κράτη μέλη της. Επομένως υπάρχουν διαβρωτικά από τρίτες χώρες που περιέχουν ακόμα DCM ή και ακόμα πιο επικίνδυνα χημικά. Όμως η εισαγωγή και η χρήση τους -ακόμα και ερασιτεχνική- εντός της Ε.Ε. είναι παράνομη.
2. Ακριβό
Ένα σημαντικό πλεονέκτημα των διαβρωτικών είναι ότι έχουν γίνει ακριβά. Ένα καλό remover κοστίζει πάνω από 10 ευρώ το λίτρο, με κάποια επώνυμα να φθάνουν και να ξεπερνούν και τα 20 ευρώ το λίτρο. Όμως δεν τόσο ότι είναι ακριβό σαν προϊόν, αλλά ότι είναι πολύ πιο ακριβό ως μέθοδος.
Ένα απλό παράδειγμα. Πείτε ότι θέλετε να αφαιρέσετε το χρώμα από μία ξύλινη εξωτερική πόρτα, μέσα έξω. Αναλόγως τα πόσα χέρια βερνίκι έχει, μπορεί να χρειαστεί να ξοδέψετε 20 έως 50 ευρώ μόνο για το διαβρωτικό, όταν μπορείτε να κάνετε την ίδια δουλειά με ένα παλμοπεριστροφικό τριβείο και λίγα ευρώ σε γυαλόχαρτα και τάκους λείανσης.
3. Δεν είναι το ίδιο αποτελεσματικό σε όλα τα χρώματα/βερνίκια
Οι εταιρίες που κατασκευάζουν τα διαβρωτικά έχουν να αντιμετωπίσουν ένα πολύ δύσκολο πρόβλημα. Πρέπει να δημιουργήσουν ένα προϊόν, το οποίο είναι κατάλληλο για όλα ή τουλάχιστον για τα πιο δημοφιλή χρώματα της αγοράς. Αυτό δεν είναι εύκολο, γιατί στο εμπόριο κυκλοφορούν δεκάδες -αν όχι εκατοντάδες- χρώματα/βερνίκια με διαφορετική σύσταση.
Ένα ακρυλικό χρώμα νερού είναι πολύ διαφορετικό από μία λαδομπογιά ή από ένα εποξικό χρώμα πατώματος. Οπότε υπάρχουν χρώματα που ένα καλό διαβρωτικό χρώματος τα αφαιρεί εύκολα, με ένα πέρασμα, και άλλα που θα χρειαστούν πολλά περάσματα ή ίσως ακόμα και το καλύτερο διαβρωτικό της αγοράς έχει και κανένα αποτέλεσμα.
Τα χρώματα και βερνίκια που τα περισσότερα remover του εμπορίου αντιμετωπίζουν πρόβλημα είναι
- Εποξικά χρώματα ή βερνίκια
- Παλιά (πριν το 80-90) αστάρια μετάλλων και μίνια
- Χρώματα με πλαστικοποιητή
- Ειδικά χρώματα
4. Είναι παχύρρευστο
Το μικρότερο από τα προβλήματα που έχουν τα διαβρωτικά χρωμάτων είναι ότι πρόκειται για παχύρρευστο υγρό (αν και υπάρχουν και σε σπρέι), περίπου σαν υγρό ζελέ. Για να έχει σωστή εφαρμογή, πρέπει να απλώστε μία παχιά στρώση. Όταν θέλετε να το απλώσετε πάνω σε οριζόντιες ή κάθετες επιφάνειες, αυτό δεν είναι πρόβλημα. Το παχύρρευστο υγρό θα μείνει στην επιφάνεια. Αν όμως θέλετε να απλώσετε μία καλή στρώση από κάτω από μία οριζόντια επιφάνεια (πχ το πάνω μέρος από το κάσωμα μίας πόρτας), τότε τα πράγματα είναι λίγο πιο δύσκολα. Είναι σχεδόν αδύνατο να απλώσετε μία πολύ παχιά στρώση, γιατί πολύ απλά θα στάξει. Οπότε χρειάζονται αρκετές λεπτότερες στρώσεις.
Πως χρησιμοποιούμε το διαβρωτικό χρωμάτων
Παρότι υπάρχουν αρκετά διαφορετικά προϊόντα στο εμπόριο, τα περισσότερα από αυτά έχουν ίδιο τρόπο χρήσης. Εκτός από αυτά που είναι σε σπρέι, τα διαβρωτικά χρωμάτων είναι παχύρρευστα υγρά, περίπου σαν ζελέ.
Η χρήση του γίνεται με πινέλο, απλώνοντας μία παχιά στρώση στην επιφάνεια που θέλουμε. Αν η επιφάνεια είναι ξύλινη, η επάλειψη πρέπει να γίνεται σύμφωνα με την φορά των νερών του ξύλου. Στην συνέχεια περιμένουμε μερικά λεπτά (συνήθως 5-15 λεπτά, αν και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί πολύ περισσότερο) να δράσει το διαβρωτικό και να αρχίσει να διαβρώνει το χρώμα ή το βερνίκι. Όταν περάσει το χρονικό διάστημα που απαιτείται, αφαιρούμε το χρώμα με μία σπάτουλα ή ξύστρα, αν φυσικά η επιφάνεια είναι επίπεδη. Σε δύσκολες επιφάνειες χρησιμοποιούμε τριγωνικές ξύστρες, τάκους λείανσης ή γενικότερα εργαλεία που γίνεται να διεισδύσουν. Αν το διαβρωτικό έχει δουλέψει σωστά, θα πρέπει το χρώμα να αφαιρείται εύκολα, σαν φλούδα.
Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, αν το χρώμα έχει πολλές στρώσεις, τότε θα χρειαστείτε αρκετά περάσματα.
Μετά την τελευταία επάλειψη με διαβρωτικό, θα πρέπει να καθαρίσετε και να περιμένετε να στεγνώσει πλήρως η επιφάνεια πριν βάψετε ξανά.
Προσοχή, κατά την χρήση του θα πρέπει πάντα να φοράτε προστατευτικά γάντια, μακρυμάνικα ρούχα και μάσκα προσώπου. Αν γίνει επαφή με το δέμα θα πρέπει να ξεπλύνετε αμέσως.
Μερικά χρήσιμα που πρέπει να γνωρίζετε
- Το διαβρωτικό χρωμάτων είναι ιδανικό για να ξαναφέρετε στη ζωή πινέλα με ξεραμένο χρώμα. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για αυτό σε αυτό το παλαιότερο μας άρθρο για τον καθαρισμό των πινέλων.
- Το διαβρωτικό χρωμάτων, παρότι παχύρρευστο, εξατμίζεται σχετικά γρήγορα με την πάροδο του χρόνου. Γιαυτό καλό είναι να αγοράζετε πάντα την ποσότητα που πρόκειται να χρησιμοποιήσετε και να κλείνετε πολύ καλά το καπάκι, μετά από κάθε χρήση.
- Στο εμπόριο υπάρχουν αρκετά διαφορετικά προϊόντα. Κάποια είναι φθηνά, κάποια πολύ ακριβά. Συνήθως τα ακριβότερα είναι και λίγο καλύτερα, αλλά αυτό δεν είναι απαράβατος κανόνας.
- Υπάρχουν και διαβρωτικά που δεν είναι γενικής χρήσης. Είναι λίγο πιο εξειδικευμένα και τα πάνε λίγο καλύτερα με συγκεκριμένα χρώματα ή βερνίκια. Αν συμβαίνει αυτό, τότε θα αναγράφεται στην ετικέτα.