Τα τελευταία χρόνια οι κατασκευές με λάστιχα αυτοκινήτων γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς. Οι λόγοι για αυτό είναι αρκετοί. Σίγουρα ο πιο σημαντικός είναι ότι μπορούμε να τα βρούμε εντελώς δωρεάν, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Τα λάστιχα έχουν εξαιρετική αντοχή στις καιρικές συνθήκες, μπορούν να αντέξουν σημαντικό βάρος, έχουν ελαστικότητα και τα βρίσκουμε σε δεκάδες μεγέθη.
Όμως τα λάστιχα αυτοκινήτου έχουν σχεδιαστεί, ειδικά, ώστε να χρησιμοποιούνται στις ρόδες των αυτοκινήτων. Έτσι -παρά όσα πιστεύουν αρκετοί- δεν είναι και τόσο φιλικά προς τις κατασκευές. Ας δούμε αναλυτικά τι προβλήματα μπορείτε να αντιμετωπίσετε και πως να τα λύσετε.
Πως κόβουμε τα λάστιχα των αυτοκινήτων
Πολλές από τις κατασκευές που θα δείτε στο διαδίκτυο εμπεριέχουν και μερικά κομμένα ελαστικά. Πως όμως τα κόβουμε; Πόσο εύκολο είναι και τι υλικά χρειάζονται;
Σε μερικά από τα βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, νομίζει κάποιος ότι το κόψιμο ενός ελαστικού είναι παιχνιδάκι. Με ένα απλό σιδηροπρίονο το κόβουν λες και είναι βούτυρο. Όμως τις περισσότερες φορές δεν θα είναι έτσι. Δυστυχώς σε αυτά τα βίντεο – κυρίως για να φανούν πιο «απλά» και πιο εφικτά στο κοινό- χρησιμοποιούν πάρα πολύ μαλακά ελαστικά, χωρίς καμία ενίσχυση.
Τι περιέχεται μέσα στα ελαστικά
Εδώ θα πρέπει να κάνουμε μία σύντομη αναφορά για το τι εμπεριέχεται σε ένα ελαστικό για να γίνουμε πιο κατανοητοί. Το ελαστικό είναι φτιαγμένο από 3 βασικά υλικά. Φυσικό ή τεχνητό καουτσούκ, σύρμα και λινά (πλεκτό ισχυρό νήμα). Παρότι και τα 3 αυτά υλικά θα υπάρχουν πάντα σε κάθε ελαστικό, τα ποσοστά και το πάχος μπορεί να διαφέρουν αρκετά. Έτσι θα υπάρχουν ελαστικά με πάχος λίγων χιλιοστών και ελαστικά με πάχος μερικών εκατοστών.
Όπως είναι εύκολα κατανοητό, το πιο δύσκολο κομμάτι είναι το μεταλλικό σύρμα. Το μεταλλικό σύρμα υπάρχει σε όλο το ελαστικό, αλλά κυρίως στα πλαϊνά, εκεί που ακουμπάει πάνω στη ζάντα. Σε αυτό το σημείο μπορεί να έχει διάμετρο ακόμα και πάνω από 2 εκατοστά. Έτσι τέτοια ελαστικά είναι σχεδόν αδύνατο να κοπούν με σιδηροπρίονο, τουλάχιστον χωρίς κάποια πολύ ακριβή λάμα.
Αν το ελαστικό είναι αρκετά μαλακό και δεν είναι ενισχυμένο (ελαστικό για ελαφριά αυτοκίνητα), τότε πιθανώς μπορείτε να το κόψετε και με ένα απλό σιδηροπρίονο. Αν όμως είναι σκληρό ελαστικό με πολλά λινά και χοντρό σύρμα, τότε θα χρειαστείτε σίγουρα ένα ηλεκτρικό εργαλείο. Μία καλή λύση είναι η σέγα ή σπαθοσέγα με λάμα για κοπή μετάλλου. Μία ισχυρή σπαθοσέγα θα το κόψει μέσα σε δευτερόλεπτα. Αυτό που θα πρέπει να προσέξετε είναι να μην ζεσταθεί πολύ η λάμα, γιατί θα λιώσει το λάστιχο και θα μυρίζει πάρα πολύ άσχημα.
Μία εναλλακτική είναι να χρησιμοποιήσετε κάποια πριονοκοδρέλα με λάμα μετάλλου. Προσοχή μην κάνετε το λάθος και χρησιμοποιήσετε με λάμα για ξύλο γιατί θα την καταστρέψετε.
Αν σας δυσκολέψει αρκετά το σύρμα στα πλαϊνά, μπορείτε να το κόψετε με κάποιο κόφτη μπετού, αφού το ξεγυμνώσετε λίγο για να πιάνουν οι σιαγόνες.
Τι δεν θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε
- Αλυσοπρίονο
- Πριόνια για ξύλο
- Γωνιακό τροχό
Πως βάφουμε τα λάστιχα αυτοκινήτου
Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα με τα ελαστικά είναι το βάψιμο. Πως βάφονται και τι χρώμα χρειάζονται; Μήπως υπάρχει κάποιο ειδικό, που πιάνει καλύτερα;
Εδώ τα πράγματα είναι λίγο μπερδεμένα. Καταρχάς δεν υπάρχει κανένα ειδικό χρώμα για ελαστικά αυτοκινήτου, τουλάχιστον για μόνιμη χρήση σε κατασκευές. Το μόνο εξειδικευμένο χρώμα που υπάρχει είναι ένα που χρησιμοποιείται για τα γράμματα και τις λεπτομέρειες που υπάρχουν στα πλαϊνά, ώστε να κάνουν αντίθεση. Συνήθως είναι σε μορφή μαρκαδόρου και εκτός του ότι δεν είναι μόνιμο, είναι και σχετικά ακριβό.
Βέβαια, υπάρχουν κάποια χρώματα τα οποία έχουν πολύ καλύτερο κράτημα πάνω στο λάστιχο. Αυτά είναι τα «ελαστικά» χρώματα, όπως το latex, το plasti-dip και άλλα παρόμοια. Όμως όλα αυτά είναι αρκετά ακριβά και στην πράξη δεν αξίζει η χρήση τους.
Συνήθως η πιο απλή λύση είναι είτε το πλαστικό χρώμα για τους τοίχους, είτε το ακρυλικό σε σπρέι. Κανένα από τα δύο δεν θα έχει μόνιμο αποτέλεσμα, και με τον καιρό θα αρχίζει να σπάει. Ειδικά αν υπάρχει κίνηση στο ελαστικό ή αν βρίσκεται σε εξωτερικό χώρο, αυτό θα γίνει σχετικά σύντομα (μέσα σε 1-2 χρόνια). Όμως είναι πολύ οικονομικά και έχουν πολύ εύκολη εφαρμογή. Οπότε, από το να δώσετε τα 2+πλάσια για ένα πιο ειδικό χρώμα, χρησιμοποιείστε κάποιο από αυτά και απλά το ξαναπερνάτε ένα χέρι όταν αρχίσει και ξεφτίζει.
Σίγουρα αν χρησιμοποιήσετε ακρυλικό σπρέι, θα βοηθήσει να το περάσετε πρώτα με ένα χέρι αστάρι (υπάρχει και σε μορφή σπρέι). Έτσι και θα κρατήσει λίγο περισσότερο και θα έχει καλύτερη κάλυψη. To ίδιο ισχύει και για πλαστικό ή ακρυλικό χρώμα τοίχων. Με ένα χέρι αστάρι η εφαρμογή θα είναι πολύ καλύτερη.
Πως τρυπάμε και πως βιδώνουμε τα ελαστικά
Ένα άλλο πρόβλημα είναι το τρύπημα και το βίδωμα. Αν για κάποιο λόγο θέλετε να κάνετε μία διαμπερή τρύπα, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε κάποιο ποτηροτρύπανο ή κάποιο ειδικό κοφτικό. Αν προσπαθήσετε να κάνετε μία μικρή τρύπα με ένα απλό τρυπάνι, τότε η τρυπά θα κλείσει μόνη της. Ακόμα και αν κάνετε κάποια μεγάλη τρύπα (πχ 10 χιλιοστά) με απλό τρυπάνι, η οπή θα είναι πολύ μικρότερη.
Τώρα αν θέλουμε να ενώσουμε δύο ελαστικά μεταξύ τους τι κάνουμε; Η πιο απλή λύση είναι το βίδωμα. Το βίδωμα με απλές βίδες η στριφώνια, θα σας δώσει καλό κράτημα αλλά σίγουρα δεν μπορεί να αντέξει και τρομερές πιέσεις (πχ δεν μπορείτε να τα κρεμάσετε χρησιμοποιώντας απλές ξυλόβιδες). Μία άλλη λύση είναι να χρησιμοποιήσετε βίδες με παξιμάδια. Βέβαια, θα πρέπει πρώτα να κάνετε τρύπες και μετά να τις περάσετε, οπότε είναι μεγαλύτερη διαδικασία. Αν χρησιμοποιήσετε βίδες με παξιμάδια θα βοηθήσει αρκετά αν βάλετε και ροδέλες, καθώς θα σας δώσουν μεγαλύτερη επιφάνεια.
Μία ακόμα λύση είναι να χρησιμοποιήσετε πριτσίνια με ροδέλες. Το καλό με το πριτσίνι είναι ότι είναι πιο μόνιμη λύση και είναι και πιο εύκολη η τοποθέτησή του στο εσωτερικό του ελαστικού. Το πρόβλημα με τις βίδες είναι ότι θα χρειαστείτε κάποιο τρυπάνι, όμως το εσωτερικό του ελαστικού είναι αρκετά στενό, οπότε εκτός και αν πρόκειται για κάποιο πολύ μεγάλο ελαστικό, θα είναι δύσκολο να χωρέσει εκεί ένα ηλεκτρικό τρυπάνι ή κατσαβίδι.
Αν επιλέξετε βίδες, τότε καλό είναι να μην αγοράσετε αυτοδιάτρητες, αλλά απλές. Το λάστιχο τρυπιέται εύκολα, οπότε δεν υπάρχει ανάγκη για αυτοδιάτρητες. Ίσα ίσα, οι αυτοδιάτρητες δεν πιάνουν τόσο καλά πάνω στο λάστιχο, γιατί η μύτη τους είναι πιο χοντρή και ειδικά στο γυαλιστερό εσωτερικό «χορεύει». Αντίθετα οι κλασσικές βίδες είναι πιο μυτερές, οπότε θα πιάσουν με την μία.
Πως καθαρίζουμε τα ελαστικά
Είτε θέλετε να τα βάψετε είτε όχι, καλό θα ήταν να τα καθαρίσετε πριν. Αν τα λάστιχα δεν είχαν αφεθεί σε εξωτερικό χώρο, τότε μόνο το εξωτερικό μέρος χρειάζεται καθάρισμα. Η πιο καλή λύση είναι ένα πλυστικό, το οποίο θα διώξει οποιαδήποτε βρωμιά σε δευτερόλεπτα. Αν δεν έχετε, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα κοινό λάστιχο, πλένοντας με σαπουνάδα και σκληρό σφουγγάρι.
Σε τι κατασκευές είναι ασφαλές να χρησιμοποιούμε παλιά ελαστικά αυτοκινήτων
Αυτό είναι μία πολύ δύσκολη ερώτηση, καθώς δεν έχουν γίνει ενδελεχείς έρευνες σε αυτό το κομμάτι. Ο λόγος είναι προφανής. Η φυσιολογική χρήση των ελαστικών είναι να είναι στις ρόδες του αυτοκινήτου και όχι σε λαχανόκηπους ή παιδικές χαρές.
Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι η καύση αλλά και τα υπολείμματα των ελαστικών είναι πολύ βλαβερά. Γιαυτό το λόγο απαγορεύεται και η ρίψη τους στους κάδους σκουπιδιών. Τα παλιά ελαστικά πρέπει να πηγαίνουν σε ειδικούς χώρους επεξεργασίας και όχι σε χωματερές ή ΧΥΤΑ.
Ο λόγος που είναι πολύ βλαβερή η καύση είναι ότι εκτός από τα 3 βασικά υλικά που αναφέραμε πιο πάνω, περιέχουν και μερικά πολύ βλαβερά συστατικά. Τα κυριότερα από αυτά είναι το οξείδιο του ψευδάργυρου, αιθάλη, αρσενικό, υδράργυρος, διάφορα βαρέα μέταλλα και κάποια ακόμα χημικά.
Υπάρχουν κάποιες έρευνες, που έχουν δείξει ότι το χώμα κάτω από σημεία μακροχρόνιας εναπόθεσης παλιών ελαστικών περιείχε, σε υψηλές συγκεντρώσεις, αρκετά από τα παραπάνω, ενώ άλλες δείχνουν ότι λάστιχα βυθισμένα σε υγροβιότοπους μολύνουν το περιβάλλον. Οπότε είναι σίγουρο ότι μακροπρόθεσμα όλα τα ελαστικά διασπώνται και μολύνουν σε κάποιο βαθμό το περιβάλλον. Τελευταία γίνεται μεγάλη συζήτηση και αρκετές έρευνες, για το κατά πόσο είναι ασφαλή χρήση τρημάτων παλιών ελαστικών ως ταρτάν σε πλαστικούς χλοοτάπητες και παιδικές χαρές.
Επομένως, μέχρι να υπάρξει κάποια επίσημο αποτέλεσμα, αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε ελαστικά σε κάποια κατασκευή, καλό είναι να μην χρησιμοποιούμε ξεραμένα ελαστικά, τα οποία έχουν αρχίσει να διασπώνται, αλλά σχετικά νέα. Επίσης αν χρησιμοποιούνται για φύτεμα λαχανικών, αυτό να γίνεται με σύνεση και ίσως με συχνή αλλαγή του χώματος ή χρήση διαχωριστικών (πχ γλάστρα, ειδικό γεωύφασμα…).
Για την απλή επαφή (πχ με τη χρήση σε παιδικές χαρές), πάλι δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να συνηγορούν ότι μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα, αλλά καλό είναι και εδώ να πλένονται σχολαστικά, να βάφονται και να μην χρησιμοποιούνται ξεραμένα ελαστικά.
