H μνήμη (RAM) είναι ένα από τα βασικά εξαρτήματα κάθε υπολογιστή. Είναι τόσο απαραίτητη στην λειτουργία, που χωρίς -ή με χαλασμένη- μνήμη δεν μπορεί να ξεκινήσει καν.
Τι ακριβώς κάνει η μνήμη (με πολύ απλά λόγια)
Η μνήμη σε έναν υπολογιστή είναι το μέσο στο οποίο αποθηκεύονται προσωρινά τα δεδομένα που επεξεργάζεται ο υπολογιστής. Για παράδειγμα, όταν ανοίγουμε μία εφαρμογή, τα δεδομένα της εφαρμογής αυτής βρίσκονται στην RAM. Τα δεδομένα αυτά μπορούν να αποθηκευτούν για όσο διάστημα ο υπολογιστής βρίσκεται σε λειτουργία. Όταν σταματάει η παροχή, δηλαδή όταν κλείνουμε τελείως τον υπολογιστή, τα δεδομένα αυτά χάνονται.
Όταν γεμίζει η μνήμη, τα δεδομένα αρχίζουν να μεταφέρονται σε μία εικονική μνήμη που βρίσκεται στον δίσκο του υπολογιστή. Όμως η μεταφορά των δεδομένων, από τον δίσκο στον επεξεργαστή, είναι πολύ πιο αργή, από ότι από τη μνήμη στον επεξεργαστή. Αυτός είναι και ο λόγος που σε έναν υπολογιστή με λίγη μνήμη, όταν ανοίξουμε αρκετές εφαρμογές ο υπολογιστής αρχίζει να κολλάει και φαίνεται ο δίσκος να διαβάζει και γράφει δεδομένα διαρκώς.
Κάποιες φορές η επάρκεια μνήμης είναι πιο σημαντική από την ταχύτητα του επεξεργαστή
Αν και ο επεξεργαστής (CPU) είναι το Α και το Ω κάθε υπολογιστή, πολλές φορές είναι πολύ πιο σημαντικό να έχουμε αρκετή μνήμη, παρά ένα πολύ γρήγορο επεξεργαστή. Αυτό συμβαίνει συνήθως σε περιπτώσεις που είναι απαραίτητο το multitasking με αρκετές ανοιχτές εφαρμογές.
Δηλαδή, αν για κάποιο λόγο πρέπει να έχετε πάρα πολλές εφαρμογές ανοιχτές (ή πολλές διεργασίες ανοιχτές στην ίδια εφαρμογή), τότε είναι πολύ πιο σημαντικό να έχετε αρκετή μνήμη, παρά πολύ γρήγορο επεξεργαστή.
Πρακτικά η μεγάλη ταχύτητα του επεξεργαστή θα είναι περιττή, αφού όλες οι διεργασίες θα καθυστερούν από την έλλειψη μνήμης και τις συνεχείς εγγραφές και μετακινήσεις, από μνήμη σε δίσκο.
Πόση μνήμη είναι απαραίτητη σε έναν υπολογιστή
Η μνήμη που χρειάζεται ένας υπολογιστής εξαρτάται καθαρά από την χρήση και το λειτουργικό το οποίο έχει. Έτσι, μπορεί σε έναν υπολογιστή με απλή χρήση τα 4GΒ να είναι υπεραρκετά, μπορεί όμως σε έναν αντίστοιχο με βαριά χρήση σε εφαρμογές 3D σχεδίασης, τα 4GB να είναι πάρα πολύ λίγα.
Ας τα πάρουμε από την αρχή. Καταρχάς σημαντικό ρόλο παίζει το λειτουργικό σύστημα. Αν έχετε Windows, τότε η ελάχιστη μνήμη πρέπει να είναι 2GB. Με τα 2GB θα μπορείτε να κάνετε πολύ απλή χρήση (σερφάρισμα, παιχνίδια facebook, word…). Μερικές φορές ίσως κολλάει λίγο (εξαρτάται και από τον επεξεργαστή αλλά και την έκδοση των Windows) αλλά σε γενικές γραμμές θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
Αν έχετε Linux, ειδικά κάποια πολύ ελαφριά διανομή με light DE (πχ Bodhi Linux), τότε θα μπορείτε να κάνετε αξιοπρεπή χρήση ακόμα και με 1GB. Μάλιστα αν αρκεστείτε σε χρήση από τερματικό για τις περισσότερες εφαρμογές, ίσως καταφέρετε να χρησιμοποιήσετε υπολογιστή και με 512 MB RAM.
Φυσικά το πιο σημαντικό κομμάτι της μνήμης καταναλώνεται από τις έξτρα εφαρμογές και όχι από το ίδιο το λειτουργικό. Ας δούμε συνοπτικά τι κατανάλωση μπορεί να έχουν μερικές γνωστές εφαρμογές
- tab στον browser : 50-200 ΜΒ για κάθε ενεργό tab
- ενεργά extension στον browser: 5-100 ΜΒ
- αρχεία office : 50-100 mb για κάθε μέτριο αρχείο
- επεξεργασία φωτογραφίας : 50-200 mb
- επεξεργασία βίντεο : 200MB-…..
- παιχνίδια facebook : 100-200 MBs
- παιχνίδια εγκατεστημένα : 100MB έως αρκετά GB.
Συνοπτικός πίνακας ελάχιστης RAM για δημοφιλείς εφαρμογές
1GB | 2GB | 4GB | 8GB | 16GB | 32GB | |
Ίντερνετ / Office | ||||||
Απλή χρήση browsing (Windows/MAC) | Όχι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
Απλή χρήση browsing (Linux) | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
Βαριά χρήση browsing (πολλά tabs) | Όχι | Όχι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
Office εφαρμογές (ελαφριές) | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
Office εφαρμογές (αρκετές / μεγάλες) | Όχι | Όχι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
Audio Streaming | Όχι | Όχι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
Video Streaming | Όχι | Όχι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
Παιχνίδια | ||||||
Online παιχνίδια browser | Όχι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
Απλά παιχνίδια (κυρίως 2D) | Όχι | Ίσως | Ναι | Ναι | Ναι | Ναι |
Μέτρια παιχνίδια 3D | Όχι | Όχι | Ίσως | Ναι | Ναι | Ναι |
Απαιτητικά παιχνίδια 3d | Όχι | Όχι | Όχι | Όχι | Ναι | Ναι |
3D / CAD / Βίντεο | ||||||
Εφαρμογές CAD | Όχι | Όχι | Ίσως | Ναι | Ναι | Ναι |
Εφαρμογές επεξεργασίας βίντεο | Όχι | Όχι | Ίσως | Ναι | Ναι | Ναι |
Εφαρμογές 3D σχεδίασης | Όχι | Όχι | Όχι | Ναι | Ναι | Ναι |
Πόση είναι η μέγιστη RAM που μπορεί να έχει ένας υπολογιστής
Από τα παραπάνω βλέπουμε ότι όσο μεγαλύτερη είναι η μνήμη RAM τόσο καλύτερα. Οπότε το ιδανικότερο θα ήταν αν μπορούσαν όλοι να βάλουν 16GB ή και περισσότερο στον υπολογιστή. Δυστυχώς όμως δεν είναι τόσο απλό. Εκτός από τον οικονομικό περιορισμό που ίσως υπάρχει σε αρκετούς, υπάρχει και ο περιορισμός από τον ίδιο τον υπολογιστή.
Ο κάθε υπολογιστής έχει ένα όριο μέγιστης μνήμης. Αυτό το όριο συνήθως καθορίζεται από τον επεξεργαστή. Έτσι για να δείτε ποιο είναι το μέγιστο όριο, θα πρέπει να ψάξετε στο ίντερνετ με το μοντέλο του επεξεργαστή ή και της μητρικής.
Για παλαιότερους υπολογιστές (και κυρίως laptop), το μέγιστο όριο είναι μόλις 2GB RAM. Στους νεότερους, υψηλών αποδόσεων, το όριο είναι 64-128GB.
Εκτός από το τεχνικό όριο, υπάρχει και το φυσικό. Η κάθε μνήμη συνδέεται στην μητρική κάρτα στα λεγόμενα memory slots. Αυτές είναι ειδικές θήκες πάνω στις οποίες κουμπώνουν οι μνήμες RAM. Οι θέσεις αυτές είναι πάντα περιορισμένες, κυρίως λόγω χώρου. Έτσι σε laptop μπορείτε να συναντήσετε κάποια που να έχουν μόνο μία θέση, ενώ σε μεγάλες μητρικές desktop μπορεί να δείτε ακόμα και 8 memory slots.
Έτσι, για παράδειγμα αν ένας υπολογιστής έχει μέγιστη δυνατή μνήμη 4GB και έχει μόνο μία θέση, στην οποία πάνω ήδη υπάρχει μία μνήμη 2GB RAM, τότε η μόνη λύση θα είναι να αφαιρέσετε την 2αρα και να αγοράσετε μία καινούργια 4αρα.
Κύριες διαφορές μνήμης RAM
Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι παρόλο όλες οι μνήμες RAM έχουν την ίδια λειτουργία και μοιάζουν σχεδόν πάντα και εμφανισιακά, δεν είναι απολύτως ίδιες. Υπάρχουν μερικές σημαντικές διαφορές που τις διαχωρίζουν.
Καταρχάς υπάρχουν μνήμες για σταθερό υπολογιστή και μνήμες για laptop και mini-pc. Η διαφορά εδώ είναι στο μέγεθος. Αυτές για σταυθερό υπολογιστή είναι πάντα μεγαλύτερες σε μήκος (σχεδόν διπλάσιες). Στα e-shop θα τις καταλάβετε από τον προσδιορισμό SO-DIMM. Αν υπάρχει στην ονομασία της μνήμης το SODIMM, τότε πρόκειται για μνήμη για laptop/mini-pc. Αν δεν υπάρχει (συνήθως απλώς DDR), τότε πρόκειται για μνήμη για σταθερό υπολογιστή.
Έπειτα σημαντική διαφοροποίηση είναι και η τεχνολογία της κάθε μνήμης. Και για desktop αλλά και για laptop η διαφοροποίηση είναι περίπου ίδια και υπάρχουν ακριβώς οι ίδιες υποκατηγορίες. Έτσι
- DDR1 (για πολύ παλιούς υπολογιστές)
- DDR2 (για υπολογιστές 10ετίας)
- DDR3 (για υπολογιστές 5ετίας)
- DDR4 (για νεότερους υπολογιστές)
Και εδώ θα πρέπει να αναφερθεί, ότι δεν υπάρχει καμία συμβατότητα μεταξύ μνημών διαφορετικής κατηγορίας. Αν και είναι περίπου ίδιες σε μέγεθος, έχουν εντελώς διαφορετική διάταξη pins. Δηλαδή με απλά λόγια, μία μνήμη SDRAM DDR3 δεν μπορεί να εισαχθεί σε υπολογιστή που υποστηρίζει SDRAM DDR4.
Η τελευταία διαφοροποίηση στις μνήμες είναι η συχνότητα (ταχύτητα επικοινωνίας). Η συχνότητα αυτή αναφέρεται συνήθως σε MHz στην ονομασία της μνήμης (πχ SDRAM DDR3 1600MHz). Το ιδανικό θα είναι να είναι όσο υποστηρίζει και ο επεξεργαστής/μητρική. Αν είναι χαμηλότερη, τότε ο επεξεργαστής δεν θα μπορεί να λειτουργήσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του, ενώ αν είναι μεγαλύτερη από τις προδιαγραφές του υπολογιστή, πολύ απλά θα δουλέψει στο μέγιστο των προδιαγραφών. Δηλαδή αν η μνήμη είναι 1600MHz και ο υπολογιστής επιτρέπει μέχρι 1333MΗz, τότε θα την διαβάσει στα 1333ΜHz.
Συμβουλές και βοήθεια
Αν έχετε δυσκολία να αναγνωρίσετε ποιες είναι οι πραγματικές σας ανάγκες σας σε RAM, μπορείτε να αναφέρετε στα σχόλια τι χρήση κάνετε, τι εφαρμογές χρησιμοποιείτε καθημερινά και τι λειτουργικό έχει το σύστημά σας.
Επίσης αν δεν γνωρίζετε πόσο είναι η μέγιστη δυνατή μνήμη που μπορεί να πάρει το σύστημά σας, μπορείτε να αναφέρετε στα σχόλια το μοντέλο της μητρικής και τον επεξεργαστή (αν πρόκειται για σταθερό), ή απλώς το μοντέλο (αν πρόκειται για Laptop/mini-pc)