Όλοι είτε σερφάρουμε στο διαδίκτυο, είτε χρησιμοποιούμε κάποια εφαρμογή, θέλουμε ο υπολογιστής μας να είναι όσο το δυνατόν πιο γρήγορος. Η «ταχύτητα» με την οποία ανταποκρίνεται ένας υπολογιστής, εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες. Έτσι, αν κάποια στιγμή αρχίσει να σέρνεται, δεν είναι και τόσο εύκολο για κάποιον αρχάριο να βρει την αιτία.
Ας δούμε μία απλή λίστα με 10 λόγους, που μπορεί να κάνουν ένα υπολογιστή να σέρνεται κυριολεκτικά
1. Λίγη μνήμη RAM
Όταν σέρνεται ο υπολογιστής, η πιο συχνή περίπτωση είναι να μην επαρκεί η μνήμη (RAM). Η μνήμη είναι εκεί που αποθηκεύονται προσωρινά τα δεδομένα ενός υπολογιστή. Έτσι όταν τρέχει μία εφαρμογή, απαιτεί ένα συγκεκριμένο κομμάτι από την μνήμη. Όσο περνούν τα χρόνια, οι εφαρμογές γίνονται ολοένα και πιο απαιτητικές. Έτσι ακόμα και για απλό σερφάρισμα στο διαδίκτυο απαιτούνται αρκετά GB μνήμης.
Οπότε, αν ο υπολογιστής σας είναι σχετικά παλιός και έχει λίγη μνήμη, σίγουρα θα δυσκολεύεται, ειδικά όταν χρησιμοποιείται αρκετές εφαρμογές μαζί ή έχετε ανοιχτά πολλά παράθυρα στον browser.
Πόσο είναι λοιπόν «λίγη μνήμη» την σημερινή εποχή; Οτιδήποτε κάτω από 4GB RAM θεωρείται πολύ λίγο για οτιδήποτε. Για απλή χρήση τα 4GB ίσως είναι αρκετά, ενώ αν θέλετε να τρέχετε βαριές εφαρμογές ή να παίζετε παιχνίδια, πρέπει να έχετε πάνω από 8GB.
Το να προσθέσετε επιπλέον μνήμη RAM είναι σχετικά εύκολο (ειδικά σε σταθερό υπολογιστή), αρκεί φυσικά να μπορεί η μητρική και ο επεξεργαστής σας να υποστηρίξει περισσότερη μνήμη.
2. Αργός επεξεργαστής
Μετά την μνήμη, η πιο πιθανή αιτία για το κόλλημα του υπολογιστή είναι συνήθως ο επεξεργαστής. Ο επεξεργαστής είναι υπεύθυνος για το «τρέξιμο» των εφαρμογών. Επομένως, αν οι εφαρμογές είναι πολύ απαιτητικές ή έχετε ανοιχτές πολλές εφαρμογές ταυτόχρονα, είναι φυσικό και επόμενο να γονατίσει ακόμα και ένας ισχυρός επεξεργαστής.
Αν έχετε έναν επεξεργαστή που αναφέρεται σε αυτή τη λίστα , τότε πρέπει να αρχίσετε να σκέφτεστε αναβάθμιση το συντομότερο δυνατό.
3. Αργός δίσκος
Μία άλλη πιθανή αιτία είναι να είναι ο δίσκος του υπολογιστή γεμάτος ή να είναι παλαιάς τεχνολογίας, έτοιμος να χαλάσει. Ο δίσκος του υπολογιστή είναι το μέσο στο οποίο αποθηκεύονται μόνιμα οι εφαρμογές και τα δεδομένα αλλά και ένα μέρος της προσωρινής μνήμης (όταν αυτή γεμίζει). Έτσι όταν τρέχουν αρκετές εφαρμογές μαζί, είναι λογικό ένας αργός δίσκος να μην προλαβαίνει να τις εξυπηρετήσει ταυτόχρονα.
4. Γεμάτος δίσκος
Αν έχει λειτουργικό Windows και δίσκο παλαιάς τεχνολογίας (HDD), ένα σημαντικό πρόβλημα είναι και το λεγόμενο fragmentation. To fragmentation είναι όταν ένα αρχείο ή μία ενότητα αρχείων έχουν εγγραφεί σε πολλά διαφορετικά σημεία στο δίσκο. Έτσι όταν μία εφαρμογή προσπαθεί να διαβάσει το αρχείο αυτό, καθυστερεί αρκετά από τις συνεχόμενες αναζητήσεις και μετακινήσεις. Αυτό το πρόβλημα μεγεθύνεται αρκετά, όταν ο δίσκος είναι γεμάτος και δεν υπάρχει άδειος χώρος, αφού κάθε αρχείο εγγράφεται όπου υπάρχει χώρος.
Σε δίσκους SSD, το fragmentation έχει μικρή επίπτωση. Το ίδιο ισχύει και για υπολογιστές με λειτουργικό Linux (για διαφορετικό λόγο)
5. Ιός, malware ή ransomware
Μία αρκετά δυσάρεστη κατάσταση είναι να έχετε μολυνθεί με κάποιο κακόβουλο λογισμικό. Σε μία τέτοια περίπτωση, μπορεί το κακόβουλο λογισμικό να εκτελεί αρκετές εργασίες στο παρασκήνιο, καταναλώνοντας όλους τους πόρους του συστήματός σας.
Αυτό είναι πολύ συχνό φαινόμενο στην περίπτωση των ransomware. Τα ransomware είναι κακόβουλα λογισμικά, τα οποία κρυπτογραφούν τα αρχεία από τον υπολογιστή σας και σας ζητούν λύτρα για να μπορέσετε να τα αποκρυπτογραφήσετε.
6. Κατέβασμα / ανέβασμα αρχείων χωρίς όριο
Μία πιθανή αιτία, που έχει να κάνει περισσότερο με την πλοήγηση στο διαδίκτυο, είναι να χρησιμοποιείτε όλους τους πόρους του ίντερνετ, στο μέγιστο. Το μεγάλο πρόβλημα είναι συνήθως το upload, δηλαδή η μεταφορά αρχείων από τον υπολογιστή σας στο ίντερνετ.
7. Πολλά «σκουπίδια» στον δίσκο
Ακόμα και αν ο δίσκος έχει αρκετό ελεύθερο χώρο, υπάρχει περίπτωση ο υπολογιστής να καθυστερεί αρκετά, από τα πολλά άχρηστα αρχεία που υπάρχουν στον δίσκο. Τα περισσότερα από τα άχρηστα αρχεία είναι cache και προσωρινά αρχεία, τα οποία έχουν συσσωρευτεί με τον καιρό. Αν δεν έχετε κάνει καθαρισμό για μήνες (ή και ποτέ), αυτά τα αρχεία μπορεί να είναι χιλιάδες και να καταλαμβάνουν αρκετά GB στο δίσκο.
8. Διενέξεις συσκευών
Ένα όχι και τόσο πιθανό ενδεχόμενο, το οποίο όμως μπορεί να συμβεί, είναι και οι διενέξεις συσκευών στον υπολογιστή σας. Αν μία συσκευή (πχ εξωτερικός δίσκος) δεν έχει εγκατασταθεί σωστά ή χρησιμοποιεί λάθος drivers, τότε μπορεί δημιουργήσει αρκετά προβλήματα στο σύστημά σας. Το πιο σύνηθες είναι να μην δουλεύει σωστά αυτή η συσκευή, αλλά μπορεί μερικές φορές να δημιουργεί προβλήματα σε όλο τον υπολογιστή, κάνοντάς τον πιο αργό ή ακόμα και παγώνοντας εντελώς.
Για να δείτε αν υπάρχουν διενέξεις συσκευών ή κάποια συσκευή έχει πρόβλημα, θα πρέπει να ανοίξετε το Device Manager (Διαχείριση Συσκευών) των windows και να δείτε αν υπάρχει το σηματάκι του προβλήματος δίπλα από κάποια συσκευή.
9. Λειτουργικό σύστημα χωρίς απαραίτητες ενημερώσεις
Δυστυχώς υπάρχουν αρκετοί, που δεν κάνουν τις απαραίτητες ενημερώσεις στο λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή τους. Ένα πλήρως ενημερωμένο σύστημα, εκτός από ασφαλές είναι συνήθως και γρηγορότερο. Αρκετά από τα Updates λύνουν προβλήματα με διενέξεις συσκευών ή εφαρμογών, ενώ άλλα αξιοποιούν καλύτερα τους πόρους του συστήματος.
Έτσι, αν δεν έχετε κάνει ενημέρωση στο λειτουργικό σας σύστημα για μήνες, είναι αρκετά πιθανό ο υπολογιστής σας να σέρνεται (και) για αυτόν τον λόγο.
10. Υπερβολική θερμοκρασία επεξεργαστή
Το τελευταίο σύνηθες ενδεχόμενο είναι να μην δουλεύει σωστά το σύστημα ψύξης του επεξεργαστή και αυτό να έχει σαν επακόλουθο την μειωμένη απόδοση.
Ο επεξεργαστής ενός υπολογιστή αναπτύσσει υψηλές θερμοκρασίες, ειδικά όταν δουλεύει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του. Αυτές οι υψηλές θερμοκρασίες, μπορεί να καταστρέψουν και τον ίδιο τον επεξεργαστή αλλά και τις κοντινές συσκευές. Έτσι, κάθε υπολογιστής έχει ένα σύστημα ψύξης του επεξεργαστή. Συνήθως αυτό το σύστημα αποτελείται από μία ψύκτρα και ένα ή και περισσότερα ανεμιστηράκια. Η ψύκτρα έχει την ικανότητα να διαχέει την θερμοκρασία του επεξεργαστή σε πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια, και τα ανεμιστηράκια με την ανακύκλωση του αέρα, εξάγουν την θερμοκρασία από τον υπολογιστή.
Αν αυτό το σύστημα ψύξης δεν δουλεύει σωστά (συνήθως από συσσώρευση σκόνης), τότε ο επεξεργαστής υπερθερμαίνεται. Συνήθως όταν ένας επεξεργαστής υπερθερμαίνεται, κλείνει αυτόματα για προστασία. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως, ο υπολογιστής μπορεί να μειώσει την απόδοση του επεξεργαστή αυτόματα, ώστε να μειωθεί και η θερμοκρασία. Έτσι, ακόμα και ο επεξεργαστής είναι σχετικά ισχυρός, αν δουλεύει στο 50% μόνιμα, ο υπολογιστής θα υπολειτουργεί.