Τι είναι το MDF. Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

To MDF είναι η αγγλική συντομογραφία της έκφρασης Medium Density Fibreboard που -σε Ελληνική μετάφραση- σημαίνει ινόπλακα μέτριας πυκνότητας. Στην τελική του μορφή, ανακαλύφθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 70, αλλά η μαζική του παραγωγή άρχισε τη δεκαετία του 80. Χρησιμοποιείται κυρίως για την κατασκευή επίπλων εσωτερικού χώρου και θα το βρείτε σε αρκετά πάχη σε οποιοδήποτε κατάστημα ξυλείας και αν πάτε.

Τι ακριβώς είναι το MDF

To MDF είναι μία πρεσαρισμένη τεχνητή πλάκα ξυλείας, η οποία αποτελείται από 4 βασικά συστατικά. Το πρώτο υλικό είναι μικροσωματίδια ξύλου -συνήθως από σκληρή ξυλεία- τα οποία αποτελούν το 80-85% του MDF. Το επόμενο βασικό συστατικό είναι η ρητίνη, που τις περισσότερες φορές βασίζεται στην φορμαλδεΰδη. To ποσοστό της ρητίνης είναι περίπου 10%. Εκτός από ρητίνη και ίνες ξύλου, χρησιμοποιείται νερό και κερί παραφίνης.

Η κατασκευή του MDF γίνεται σε ειδικές πρέσες, αφού πρώτα έχει γίνει  η απαραίτητη κατεργασία και ανάμειξη. Τα μικροσωματίδια του ξύλου μαζί με την ρητίνη, μεταμορφώνονται σε ένα ενιαίο παχύρρευστο μείγμα, το οποίο δημιουργεί μία πλάκα. Η δημιουργία της πλάκας γίνεται σε στρώσεις και ειδικά μηχανήματα διασφαλίζουν το πάχος του MDF. Στο τελικό στάδιο, λειαίνεται με ειδικά τριβεία ώσπου να αποκτήσει μία λεία και απολύτως επίπεδη επιφάνεια.

Κατηγορίες MDF

To MDF έχει μερικές κατηγορίες. Καταρχάς υπάρχει το γυμνό και το επενδεδυμένο MDF.  To επενδεδυμένο έχει κολλημένο, στις δύο όψεις,  ένα λεπτό φύλο καπλαμά. Το γυμνό είναι πολύ πιο οικονομικό και υπάρχει σε πολύ περισσότερα πάχη, ενώ αντίθετα το επενδεδυμένο είναι πιο ακριβό και συνήθως θα το βρείτε σε μικρότερη ποικιλία.

Όμως εκτός από το αν είναι γυμνό ή όχι, το MDF έχει και μερικές ακόμα υποκατηγορίες που σχετίζονται κυρίως με τις αντοχές ή το υλικό κατασκευής. Έτσι υπάρχουν

• άνυδρο MDF : MDF με μεγαλύτερη αντοχή έναντι της υγρασίας.  Συνήθως έχει πράσινη απόχρωση
• πυράντοχο MDF : MDF το οποίο είναι ανθεκτικό έναντι της φωτιάς. Συνήθως έχει κοκκινωπή απόχρωση.
• οικολογικό MDF : MDF το οποίο δεν χρησιμοποιεί φορμαλδεΰδη με βάση την ουρία.
• χρωματιστό MDF : Είναι MDF το οποίο έχει βαφεί κατά την διαδικασία παραγωγής και παρουσιάζει ένα ομοιόμορφο χρώμα, το οποίο μπορεί να περαστεί με διάφανο βερνίκι ή λάκα.

Και οι 3 παραπάνω κατηγορίες είναι πιο ακριβές από το απλό MDF. Οπότε δεν θα τις βρείτε τόσο εύκολα, γιατί πολύ απλά δεν έχουν τόση ζήτηση. 

Γιατί το MDF είναι τόσο δημοφιλές

Το MDF είναι πολύ δημοφιλές για αρκετούς λόγους. Ο πρώτος και πιο σημαντικός είναι σίγουρα η χαμηλή τιμή. Το γυμνό MDF είναι η οικονομικότερη πλάκα σύνθετης ξυλείας μαζί με το OSB. Έτσι το κόστος ανά τ.μ. για MDF 16 χιλιοστών είναι περίπου 10 ευρώ.

Όμως, δεν είναι μόνο η χαμηλή τιμή ο λόγος που χρησιμοποιείται τόσο πολύ. Ένας ακόμα σημαντικός λόγος είναι ότι είναι πολύ ανθεκτικό. Επειδή πρόκειται για συμπιεσμένες ίνες ξύλου μαζί με ρητίνη, είναι πολύ ανθεκτικό στα χτυπήματα και στις πιέσεις, ενώ δεν σκεβρώνει τόσο εύκολα όσο η μελαμίνη ή το OSB. Έτσι, είναι ιδανικό υλικό κατασκευής για ντουλάπια, βιβλιοθήκες και πόρτες και γενικότερα έπιπλα τα οποία δέχονται συνεχώς χτυπήματα.

Ο τελευταίος λόγος είναι ότι είναι το καλύτερο υλικό για εσωτερικά σχέδια και μοτίβα. Έτσι, ενώ με άλλα υλικά θα χρειάζονταν αρκετά κομμάτια ή θα ήταν αδύνατο, το MDF μπορεί να φρεζαριστεί σε ότι σχέδιο ή σχήμα επιθυμείτε. Θα εκπλαγείτε αν μάθετε ότι ακόμα και μεγάλες πόρτες με ταμπλάδες είναι φτιαγμένες από ένα ενιαίο κομμάτι MDF.  Αυτό ενισχύει αρκετά την ανθεκτικότητα της κατασκευής, αλλά και το κόστος, αφού οι ταμπλάδες γίνονται εύκολα και γρήγορα από CNC ρούτερ. 

Μειονεκτήματα MDF

To MDF όμως έχει και αρκετά μειονεκτήματα, που το καθιστούν αρκετές φορές παντελώς ακατάλληλο. Το πιο σημαντικό είναι η σχέση του με την υγρασία. Αν το MDF τραβήξει υγρασία, θα αρχίσει να φουσκώνει και να χάνει την συνοχή του. Όταν γίνεται αυτό, επειδή είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί να επισκευαστεί, απλά το πετάτε.

Οι αντοχές του MDF στην υγρασία εξαρτώνται από την ποιότητα και τις ρητίνες που χρησιμοποιήθηκαν κατά την συγκόλλησή του. Έτσι, ένα κακής ποιότητας MDF μπορεί να αρχίσει να φουσκώνει ακόμα και με την ατμοσφαιρική υγρασία, ενώ ένα καλής ποιότητας θέλει να βραχεί αρκετά για να αρχίσει να έχει αλλοιώσεις. Τα άνυδρα MDF, παρότι δεν παρέχουν πλήρη προστασία, αντέχουν περισσότερο. 

Ένα άλλο μειονέκτημα του MDF είναι ότι είναι αρκετά βαρύ. Η πυκνότητά του κυμαίνεται ανάμεσα σε 500-1000 κιλά ανά κυβικό και έτσι είναι αρκετά πιο βαρύ από ένα φυσικό ξύλο, αλλά και από τις περισσότερες τεχνητές πλάκες ξυλείας.

Το επόμενο μειονέκτημα του MDF ίσως να μην ακουστεί τόσο σημαντικό, αλλά είναι σίγουρα κάτι που απαιτεί προσοχή. To MDF μπορεί να είναι αρκετά ανθεκτικό και συμπαγές, αλλά είναι ένα υλικό που θέλει ιδιαίτερη προσοχή στο κόλλημα και στο βίδωμα. Ειδικότερα, αν βιδώσετε μία βίδα χωρίς σωστό προ-τρύπημα στα σόκορα, είναι σχεδόν σίγουρο ότι το MDF θα ανοίξει.

Πιο σημαντικό είναι το πρόβλημα με το κόλλημα. Παρότι η ξυλόκολλα πιάνει αρκετά καλά πάνω στο MDF, το κόλλημα πρέπει πάντα να συνοδεύεται είτε από βίδωμα ή από καβίλιες. Αυτό πρέπει να γίνεται, γιατί αφενός το MDF έχει δημιουργηθεί από μικροσωματίδια που το μόνο συνδετικό υλικό μεταξύ τους είναι η ρητίνη και αφετέρου, γιατί κατά την παρασκευή του, το MDF δημιουργήθηκε σε στρώσεις. Οπότε είναι σχετικά εύκολο να γίνει αποκόλληση ανάμεσα στις στρώσεις. Αλλά και ανάμεσα στις στρώσεις να μην σπάσει, είναι σίγουρα ότι θα ανοίξει σε κάποιο άλλο σημείο. Η ρητίνη που χρησιμοποιήθηκε, δεν μπορεί αν συγκριθεί με οποιαδήποτε καλή κόλλα αλλά ούτε και με την φυσική συνοχή του ξύλου. 

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι αν για παράδειγμα κολλήσετε κάθετα δύο κομμάτια MDF σχηματίζοντας ένα Γ, όσο κόλλα και αν χρησιμοποιήσετε, όσο πίεση και αν ασκήσετε κατά την κόλληση, η ένωση θα σπάσει και θα σπάσει πολύ πιο εύκολα από ότι αν χρησιμοποιούσατε οποιαδήποτε άλλο είδος ξυλείας.

Φορμαλδεΰδη

Τέλος, ένα μειονέκτημα που απασχολεί αρκετούς είναι και η φορμαλδεΰδη. Όπως σχεδόν όλες οι συγκολλημένες τεχνητές πλάκες, έτσι και το MDF έχει ως κύριο συστατικό της κόλλας, την φορμαλδεΰδη. Η φορμαλδεΰδη είναι μία ουσία, που παρότι η μακροχρόνια έκθεση σε αυτή είναι ύποπτη για καρκινογεννέσεις, χρησιμοποιείται ευρέως, λόγω χαμηλού κόστους. 

Το κακό με την φορμαλδεΰδη είναι ότι παρότι βρίσκεται μέσα στο MDF, εκλύεται σταδιακά στην ατμόσφαιρα. Έτσι δεν είναι μόνο η επεξεργασία του MDF επικίνδυνη για την υγεία, αλλά και η ίδια η παρουσία του. Βέβαια, όταν το MDF βαφεί, οι εκπομπές της φορμαλδεΰδης μειώνονται δραματικά. Επομένως θεωρείται σχετικά ασφαλές, ακόμα και για εσωτερική χρήση.

Όπως είπαμε, υπάρχει και MDF, το οποίο δεν περιέχει φορμαλδεΰδη ή περιέχει φορμαλδεΰδη με βάση φαινόλες, το οποίο είναι αρκετά πιο ασφαλές από την φορμαλδεΰδη που έχει ως βάση την ουρία.

Χρήσεις, κόστος και διαστάσεις MDF

To MDF είναι ιδανικό υλικό για ντουλάπια, συρταριέρες, ράφια, πλαίσια, καλούπια και γενικότερα οποιαδήποτε εσωτερική κατασκευή δεν βρίσκεται σε χώρους με υγρασία.

Το κόστος του εξαρτάται από την ποιότητα αλλά και την περιοχή στην οποία βρίσκεστε. Σε γενικές γραμμές είναι αρκετά οικονομικό, με το 16αρι το γυμνό MDF να κοστίζει περίπου 10 ευρώ το τετραγωνικό.

Το MDF πωλείται σε μεγάλες πλάκες, οι οποίες έχουν τις ακόλουθες διαστάσεις

MDF

• Πάχη σε χιλ. : 4 – 6 – 7 – 8 – 10 – 12 – 16 – 19  – 22 – 25 – 30 – 38
• Διαστάσεις σε χιλ. : 2200×1850 – 3050×1220 – 3050×1850 – 3660×1850

Επενδεδυμένο MDF

• Πάχη σε χιλ.: 4 – 7 – 9 – 17 – 23 – 26 – 31
• Διαστάσεις σε χιλ. :  2200×1850 – 3050×1220 – 3050×1850 – 3660×1850 

Πιθανώς να συναντήσετε και κάποιο MDF σε διαφορετικό πάχος (ειδικά κινέζικο), αν και τα πιο κοινά νούμερα είναι αυτά.

Πως βάφουμε MDF

To MDF πρέπει να έχει κάποιο προστατευτικό φινίρισμα, ειδάλλως θα αρχίσει να αλλοιώνεται αμέσως. Αν πρόκειται για επενδεδυμένο MDF, συνήθως χρησιμοποιείται διάφανο βερνίκι, ενώ στο γυμνό MDF προτιμάται το χρώμα.

Και το γυμνό αλλά και το επενδεδυμένο MDF έρχονται με σχετικά λεία επιφάνεια, οπότε αν δεν υπάρχει κάποια ατέλεια μπορείτε να βάψετε αμέσως, χωρίς τρίψιμο.

Το MDF βάφεται σχετικά καλά, με το μόνο σημείο το οποίο χρειάζεται προσοχή, να είναι τα σόκορα, τα οποία «τραβούν» πολύ περισσότερο χρώμα/βερνίκι από τις όψεις. Μία συνηθισμένη αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος είναι η επικάλυψή τους, με μία λεπτή στρώση από  στόκο ή γύψο. Αυτό φυσικά γίνεται όταν θα χρησιμοποιηθεί χρώμα, καθώς με διάφανο βερνίκι θα δείχνει άσχημα.

Στο MDF χρησιμοποιούμε πάντα βερνίκια ή χρώματα λαδιού, τουλάχιστον στα πρώτα χέρια. Φυσικά ο λόγος είναι ευνόητος. Με τα βερνίκια ή χρώματα νερού, οι ίνες του MDF θα αρχίσουν να φουσκώνουν ελαφρά και έτσι η επιφάνεια δεν θα είναι πλέον λεία, ενώ αν περάσετε αρκετά χέρια στα σόκορα, τότε σίγουρα θα καταστραφεί εντελώς. 

Σύνοψη

Μάθετε περισσότερα για άλλα είδη ξυλείας

• Τι είναι το OSB
• Τι είναι το κόντρα πλακέ