Αν είστε και εσείς λάτρης των Raspberry και τα χρησιμοποιείτε σχεδόν παντού, τότε σίγουρα θα έχετε σετάρει αρκετά μέχρι σήμερα. Το να σετάρεις ένα raspberry για την δουλειά που το θέλεις, δεν είναι κάτι ιδιαίτερα δύσκολο αν ξέρεις τον τρόπο. Το δύσκολο και εκνευριστικό είναι να αλλάζες συνεχώς καλώδια για οθόνη και πληκτρολόγιο και mouse. Ακόμα και αν έχεις ένα μεγάλο workstation με αρκετές οθόνες, πάλι είναι αρκετά βαρετή διαδικασία.
Φυσικά υπάρχουν και kvm switchs που μπορούν να βοηθήσουν αλλά και είναι λίγο ακριβά συνήθως και δεν τα βρίσκεις και εύκολα. Πολύ πιο εύκολος τρόπος για να σετάρετε κάποιο Raspberry με remote desktop.
Τι είναι το remote desktop
To remote desktop σε αρκετά απλοϊκή μετάφραση, είναι η χρήση της επιφάνειας εργασίας ενός υπολογιστή με απομακρυσμένη σύνδεση. Δηλαδή να μπορείτε από την οθόνη του υπολογιστή σας, να χρησιμοποιείτε πλήρως έναν άλλο υπολογιστή.
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να συνδεθείτε μέσω remote desktop. Πιθανώς η πιο γνωστή εφαρμογή να είναι το Teamviewer, το οποίο για ερασιτεχνική χρήση είναι δωρεάν και έχει και αρκετές επιλογές.
Αν και το Teamviewer εδώ και λίγο διάστημα έχει επίσημη εφαρμογή για raspbian, είναι σχετικά βαρύ και αργό. Και εφόσον θέλετε να σετάρετε το Raspberry μέσω τοπικού δικτύου, δεν υπάρχει κανένας λόγος να το χρησιμοποιήσετε.
Οι πιο καλές επιλογές για σετάρισμα raspberry σε τοπικό δίκτυο είναι το realvnc και το nomachine. Φυσικά όπως έιπαμε δεν είναι οι μόνες, αλλά θα βρείτε αρκετές ακόμα, απλώς έχουν έκδοση για σχεδόν όλα τα λειτουργικά συστήματα, είναι δωρεάν για ερασιτεχνική χρήση και είναι αρκετά πρακτικές. Μια πλήρη λίστα με εφαρμογές για remote desktop θα βρείτε εδώ.
VNC server
Με το VNC σέρβερ δεν χρειάζεστε δεύτερη οθόνη, πληκτρολόγιο ή mouse, αλλά μπορείτε να έχετε πρόσβαση στο raspberry μέσα από ένα παράθυρο στο λειτουργικό σας.
Βέβαια για να γίνει αυτό, θα πρέπει και το λειτουργικό σας αλλά και το Raspberry να «τρέχουν» τον VNC σέρβερ. Με απλά λόγια αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να «ελέγχετε» το raspberry μόνο αφού γίνει login στο λειτουργικό του σύστημα και τρέξει ο VPN σέρβερ σε αυτό.
Για να μπορέσετε να ελέγξετε με γραφικό περιβάλλον το raspberry μέσω VNC σέρβερ, θέλετε μια εφαρμογή για VNC. Υπάρχουν αρκετές, αλλά ίσως τα δύο πιο γνωστές είναι το REAL VNC και το TIGHT/VNC.
Το καλό με το REAL VNC είναι ότι είναι προεγκατεστημένο το VNC connect, στην τελευταία έκδοση του RASPBIAN, το επίσημο λειτουργικό για το Raspberry. Οπότε αν έχετε το Raspbian στο Raspberry, το μόνο που χρειάζεται, είναι να κατεβάσετε το Real VNC viewer για το λειτουργικό σας.
Το Real VNC viewer υποστηρίζει σχεδόν όλα τα λειτουργικά συστήματα για υπολογιστές και φορητές συσκευές, οπότε μπορείτε να το εγκαταστήσετε όπου εσείς θέλετε.
Pi finder
Τώρα για να συνδεθείτε στο Raspaberry μέσω VNC σέρβερ, θα πρέπει να τον ενεργοποιήσετε στο Raspberry, γιατί από default είναι απενεργοποιημένος.
Οπότε θεωρητικά θα μπορούσατε να συνδέσετε το raspberry σε πληκτρολόγιο και οθόνη και να κάνετε login και στην συνέχεια να ενεργοποιήσετε το vncserver.
Όμως υπάρχει και ένας πιο εύκολος και απλός τρόπος. Το Pi finder από την Adafruit. Μια απλή εφαρμογή η οποία μπορεί να βρει το raspberry στο τοπικό σας δίκτυο και να συνδεθεί σε αυτό μέσω SSH. Όταν συνδεθεί με το πάτημα ενός κουμπιού μπορεί να κάνει «bootstrapping». Με απλά λόγια δηλαδή, να εγκαταστήσει όλες τις απαραίτητες εφαρμογές και να το σετάρει αυτόματα, ώστε να μπορείτε να συνδεθείτε μέσω VNC αργότερα.
Για να μπορέσει να βρει το Raspberry και να κάνετε το bootstrap, θα πρέπει να είναι συνδεδεμένο με καλώδιο LAN στο τοπικό σας δίκτυο. Εφόσον το βρει μέσω LAN και κάνετε το bootstrap, μπορείτε να προσθέσετε και τα στοιχεία του WiFi δικτύου σας (SSID και password), ώστε να μπορείτε στο μέλλον να συνδέεστε ασύρματα.
Στο Find My Pi, εφόσον κάνετε bootstrap, θα πρέπει να πατήσετε την επιλογή που έχει για terminal (τερματικό) και εφόσον ανοίξει νέο παράθυρο, να δώσετε την εντολή vncserver και έτσι να ξεκινήσει ο vncserver στο raspberry.
Με το Find My Pi θα βρείτε επίσης και την διεύθυνση του raspberry στο τοπικό δίκτυο πχ 192.168.1.5. Αυτήν την χρειάζεστε για να συνδεθείτε με το VNC viewer.
Σύνδεση με το VNC Viewer
Εφόσον έχετε ξεκινήσει τον VNCserver στο raspberry, τότε δεν έχετε παρά να ανοίξετε το vncviewer στον υπολογιστή σας.
Εφόσον το ανοίξετε θα πρέπει να επιλέξετε να δημιουργήσετε νέα σύνδεση. Στο παράθυρο που θα ανοίξει, θα πρέπει να βάλετε στην επιλογη VNC server την διεύθυνση από το τοπικό δίκτυο που σας έδειξε πριν το Find My Pi, συμπληρώνοντας το :1 στο τέλος.
Έτσι αν ήταν η διεύθυνση 192.168.1.5 εσείς θα βάλετε στην επιλογή VNC server 192.168.1.5:1 και στην επιλογή name να βάλετε ότι επιθυμείτε.
Εφόσον πατήσετε οκ, θα πρέπει να πατήσετε σύνδεση για να συνδεθείτε. Αν το κάνετε θα σας βγάλει ένα νέο παράθυρο στο οποίο θα σας ζητάει να βάλετε username και password. Αν δεν έχετε αλλάξει κάτι στο βήμα του Find My Pi, τα default θα είναι
username : pi
password : raspberry
Πλέον θα μπορείτε να συνδεθείτε στο raspberry μέσω remote desktop και να το χειρίζεστε από τον υπολογιστή σας. Και αυτό μπορείτε να το κάνετε για όσα raspberry επιθυμείτε (αν και η δωρεάν άδεια του real vnc έχει κάποιους περιορισμούς)
Μόνιμα VNC server on
Ο VNC server στο raspberry θα είναι σε λειτουργία μέχρι να γίνει απενεργοποίηση του raspberry. Αν κάνετε επανεκκίνηση, τότε θα επανέλθει στην default κατάσταση, που είναι off.
Για να μην κάνετε λοιπόν τα παραπάνω βήματα κάθε φορά που κάνετε επανεκκίνηση σε ένα raspberry, μπορείτε να επιλέξετ από τις ρυθμίσεις να είναι μόνιμα ενεργοποιημένος ο vnc server.
Για να το κάνετε αυτό, δώστε σε ένα τερματικό στο raspberry sudo raspi-config και στο παράθυρο με τις ρυθμίσεις που θα ανοίξει, επιλέξετε Advanced Options και στην συνέχεια VNC και τέλος YES. Ή για πιο εύκολα να το επιλέξετε από τις ρυθμίσεις του Raspberry στο κύριο μενού.
Πλέον κάθε φορά που θα ξεκινάει το raspbian θα ενεργοποιεί αυτόματα τον vnc-server και εσείς το μόνο που θα χρειάζεται είναι να κάνετε σύνδεση μέσω του vnc-viewer.
Φυσικά, μπορεί αν έχετε αρκετές συσκευές στο σπίτι, να έχει αλλάξει ip στο τοπικό δίκτυο το raspberry και να πρέπει να την διορθώσετε στις ρυθμίσεις.
No Machine
To NoMachine είναι μια ακόμα πολύ γνωστή εφαρμογή για remote desktop, που όπως και το Real VPN έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να εγκατασταθεί σχεδόν σε όλα τα λειτουργικά, συμπεριλαμβανομένου και λειτουργικών για Raspberry.
To NoMachine λειτουργεί λίγο διαφορετικά από οτι το Real VPN (και γενικά όλες οι αντίστοιχες *vpn εφαρμογές). Οι συγκεκριμένες διαφορές μεταξύ vpn και nomachine δεν έχουν και τόση σημασία στο συγκεκριμένο άρθρο (ίσως γίνει κάποια εκτενέστερη αναφορά σε μεταγενέστερο άρθρο για remote desktop εφαρμογές).
Η μόνη κύρια διαφορά που έχει σημασία, είναι ότι το nomachine έχει πολύ καλύτερη απόκριση από ότι οι vpn εφαρμογές. Δηλαδή αν θέλετε να χειρίζεστε το raspberry απομακρυσμένα (ή κάποιο άλλο υπολογιστή) κανονικά σαν να ήσασταν κανονικά συνδεδεμένοι σε αυτό, τότε το nomachine είναι πολύ καλύτερη επιλογή. Η διαφορά στην ταχύτητα είναι σημαντική, ειδικά όταν πρόκειται για απλές μικρές εργασίες. Πραγματικά μπορείτε εύκολα να ξεχαστείτε και να νομίζετε ότι πρόκειται για το κύριο desktop σας και όχι για remote.
Για να χρησιμοποιήσετε το nomachine για να συνδεθείτε απομακρυσμένα στο raspberry, τότε θα πρέπει να το εγκαταστήσετε και στο raspberry αλλά και στο βασικό desktop σας. Όπως είπαμε είναι δωρεάν για απλή χρήση και έχει εκδόσεις για σχεδόν όλα τα λειτουργικά (Win, Mac, Linux , Linux arm…).
Εφόσον το εγκαταστήσετε και στα δύο, τότε αν το ανοίξετε στο desktop θα το βρει αυτόματα από το δίκτυο, και απλώς θα επιλέξετε να συνδεθείτε. Αν δεν έχετε πειράξει κάτι στο raspberry, θα σας ζητήσει πάλι username και password και θα πρέπει να βάλετε username pi και password raspberryκαι θα μπορέσετε να συνδεθείτε.
Κάποια από τα επιπλέον πλεονεκτήματα του nomachine είναι ότι προσφέρει περισσότερες και πιο εύχρηστες επιλογές για θέματα εμφάνισης και σύνδεσης (πχ μπορείτε πολύ πιο εύκολα να συνδέσετε ένα usb stick στο κύριο desktop και να το διαβάσετε από το remote desktop).
Προσωπικά, λόγω Linux το nomachine είναι ο βασική επιλογή για remote desktop στις περισσότερες των περιπτώσεων.
Μερικά χρήσιμα που θα πρέπει να γνωρίζετε
Ακόμα και αν το raspberry προορίζεται για απλές εργασίες και δεν θα υπάρχουν ευαίσθητα δεδομένα σε αυτό, το να έχετε τον default κωδικό (raspberry) και να χρησιμοποιείτε remote desktop εφαρμογές, σίγουρα δεν είναι κάτι που συνίσταται. Γιαυτό καλό είναι να τον αλλάξετε σε κάτι πολύ πιο ασφαλές άμεσα. Αυτό μπορείτε να το κάνετε στο Rapsbian αρκετά εύκολα πηγαίνοντας στις ρυθμίσεις του raspbian από το μενού.
Σημείωση
Αν και χρησιμοποιούμε remote desktop για να σετάρουμε raspberry εδώ και αρκετό καιρό, για να δώσουμε credit where credit is due, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο άρθρο γράφτηκε με αφορμή αυτό το πολύ καλό άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Lifehacker πρόσφατα, από τον Thorin Klosowski.
