Το αβοκάντο είναι ένας τροπικός καρπός που τελευταία έχει αρχίσει να μπαίνει για τα καλά στη ζωή μας. Ο κύριος λόγος είναι η περίφημη σάλτσα “γουακαμόλε”, στην οποία είναι κύριο συστατικό.
Αν και πλέον μπορείτε να το βρείτε σχεδόν σε κάθε μεγάλο μανάβικο και σούπερ μάρκετ, είναι αρκετά ακριβό. Το κάθε κιλό κοστίζει συνήθως 2.5-5 ευρώ. Ο κύριος λόγος είναι ότι παρότι έχει αρχίσει να καλλιεργείται δειλά δειλά και στην Ελλάδα (κυρίως στο νομό Χανίων της Κρήτης), οι μεγαλύτερες ποσότητες έρχονται ακόμα μέσω εισαγωγής από χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Το δέντρο του αβοκάντο, είναι ένα πολύ όμορφο δέντρο που εκτός από τους πολύτιμους καρπούς που προσφέρει, μπορεί να ομορφύνει με την παρουσία του οποιαδήποτε αυλή. Αν και μπορείτε να το βρείτε σε μερικά μεγάλα φυτώρια (κυρίως Νότια Ελλάδα και Κρήτη), δεν είναι και τόσο διαδεδομένο ακόμα. Οπότε είναι φυσικό να μην υπάρχει σε όλα.
Προσοχή στον πάγο
Ο κύριος λόγος είναι ότι είναι τροπικό αειθαλές δέντρο, και όπως όλα τα τροπικά δέντρα δεν είναι συνηθισμένο σε ακραίες θερμοκρασίες. Έτσι, ένας καλός πάγος μπορεί να το καταστρέψει αρκετά εύκολα. Το ίδιο όμως μπορεί να του κάνει και ένας παρατεταμένος καύσωνας. Όμως αν είναι καλά “απαγκιασμένο” ή προστατευμένο τις κρύες μέρες του χειμώνα και ποτίζεται σωστά και τακτικά τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού, μπορεί να επιβιώσει μια χαρά.
Μία καλή ένδειξη για το αν μπορεί να τα καταφέρει το αβοκάντο στην περιοχή σας, είναι η λεμονιά. Η λεμονιά είναι ίσως το πιο ευαίσθητο εσπεριδοειδές στον πάγο. Αν στον κήπο ή την περιοχή σας υπάρχουν λεμονιές, τότε λογικά μπορεί να τα καταφέρει και το αβοκάντο. Αν δεν υπάρχουν ή αν έχουν προβληματική ανάπτυξη (συνεχείς αποφυλλώσεις τον χειμώνα), τότε το πιο πιθανό είναι να μην τα καταφέρει και το αβοκάντο.
Ποικιλίες και υβρίδια
Υπάρχουν αρκετές διαφορετικές ποικιλίες αβοκάντο (περισσότερες από 50). Συνήθως δίνουν διαφορετικούς καρπούς, σε μέγεθος, χρώμα και σχήμα αλλά και διαφορετικά μεγέθη δέντρων.
Υβρίδια
Το κακό είναι ότι αρκετές από αυτές τις ποικιλίες είναι υβρίδια. Τα υβρίδια για όσους δεν γνωρίζουν, είναι ποικιλίες οι οποίες έχουν δημιουργηθεί τεχνητά μετά από πολύ ειδικές διασταυρώσεις. Τα υβρίδια έχουν συνήθως καλύτερη παραγωγή, είναι εγκλιματισμένα καλύτερα σε κάποιες περιοχές, δίνουν συνήθως “ομορφότερους” καρπούς οι οποίοι πολλές φορές έχουν και ξεχωριστές ιδιότητες. Πιο γνωστές ποικιλίες υβριδίων είναι η Hass, η Bacon και η Fuerte.
Το ότι είναι υβρίδια, δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν και να φυτρώσουν ή να έχουν καρπούς. Απλώς τις περισσότερες φορές θα υπάρχουν προβλήματα (μικρή παραγωγή, καρποί διαφορετικοί, πιο αργή ωρίμανση του δέντρου), οπότε αν ο κύριος σκοπός είναι η καλή καρποφορία του δέντρου, καλό είναι να αποφεύγονται.
Όμως εκτός και από υβρίδια υπάρχουν και δεκάδες φυσικές ποικιλίες αβοκάντο, τις οποίες μπορείτε να καλλιεργείστε και μόνοι σας. Τώρα το πως θα καταλάβετε ποια είναι ποια έχοντας μόνο τον καρπό είναι αρκετά δύσκολο. Η πιο σίγουρη μέθοδος, είναι να διαβάσετε την ποικιλία από το χαρτόκουτο συσκευασίας, αν φυσικά υπάρχει, και να συμβουλευτείτε αυτό τον πολύ καλό οδηγό από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια που περιέχει πληροφορίες για σχεδόν όλες τις ποικιλίες.
Ενδείξεις ότι είναι υβρίδιο
Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε σίγουρα ρισκάρετε λίγο. Βέβαια υπάρχουν κάποιες γενικές ενδείξεις οι οποίες μπορούν να σας βοηθήσουν να ξεχωρίσετε τα υβρίδια από τις κανονικές ποικιλίες, αλλά και πάλι μπορεί να υπάρχουν εξαιρέσεις.
- Αν το κουκούτσι είναι σχετικά μικρό σε σχέση με το αβοκάντο, τότε μάλλον είναι υβρίδιο
- Αν είναι από τις ΗΠΑ (δύσκολο αν είστε στην Ελλάδα), μάλλον είναι υβρίδιο
- Αν ξεφλουδίζετε με το χέρι, μάλλον είναι υβρίδιο
- Αν ο καρπός είναι από δέντρο που είχε αγοραστεί από Ελληνικό φυτώριο, τότε μάλλον είναι υβρίδιο.
- Αν η χώρα προέλευσης είναι η Ελλάδα, Ισραήλ και γενικά οποιαδήποτε χώρα εκτός Λατινικής Αμερικής, τότε μάλλον είναι υβρίδιο.
Πως να το καλλιεργήσετε μόνοι σας
Αν απλώς βάλετε ένα κουκούτσι από αβοκάντο στο χώμα, οι πιθανότητες να φυτρώσει είναι αρκετά καλές. Όμως υπάρχει μια πολύ πιο απλή και σίγουρη μέθοδος, η οποία μάλιστα μειώνει αρκετά τον χρόνο που χρειάζεται για να φυτρώσει.Είναι η μέθοδος με τις οδοντογλυφίδες. Το μόνο που χρειάζεστε -εκτός φυσικά από ένα κουκούτσι αβοκάντο- είναι 3 οδοντογλυφίδες και ένα ποτήρι με νερό.
1. Ξεφλούδισμα
Το πρώτο πράγμα που έχετε να κάνετε, είναι να ξεφλουδίσετε το εξωτερικό περίβλημα του κουκουτσιού. Αυτό δεν είναι και τόσο εύκολο όσο ακούγεται, αλλά με λίγη υπομονή θα τα καταφέρετε. Αυτό δεν είναι απολύτως απαραίτητο, αλλά αν δεν το κάνετε θα χρειαστεί να αλλάζετε πιο συχνά το νερό μετέπειτα. Ο λόγος είναι ότι θα σαπίσει η φλούδα και θα βρομίζει συνεχώς το νερό.
2. Χάραγμα
Εφόσον το ξεφλουδίσετε, πρέπει να χαράξετε βαθιά το μαλακό περίβλημα του κουκουτσιού, μέχρι να φτάσετε στο κουκούτσι. Αυτό γίνεται για να εισχωρήσει πιο γρήγορα η υγρασία στο εσωτερικό του κουκουτσιού. Εδώ θα πρέπει να δώσετε προσοχή και να μην το χαράξετε στις 2 φυσικές “ραφές” που έχει το περίβλημα, γιατί τότε ίσως διαλυθεί.
3. Τρύπημα
Το επόμενο στάδιο είναι να κάνετε είναι να τρυπήσετε με τις οδοντογλυφίδες το εξωτερικό περίβλημα περίπου στη μέση, σε 3 σημεία περιμετρικά. Θα πρέπει να τρυπήσετε αρκετά, ώστε οι οδοντογλυφίδες να μην μπορούν να βγουν εύκολα.
Τέλος, γεμίζετε ένα ποτήρι με νερό και τοποθετείτε μέσα το κουκούτσι, ώστε να ακουμπούν οι οδοντογλυφίδες στο χείλος του ποτηριού και να βρίσκεται το κουκούτσι, μισό μέσα στο νερό και μισό απ’ έξω.
4. Υπομονή
Μετά από μερικές μέρες θα αρχίσετε να βλέπετε το εξωτερικό περίβλημα να σπάει και να βγαίνει μία κεντρική ρίζα και βλαστός. Όταν μεγαλώσει αρκετά και το ριζικό σύστημα και ο βλαστός, αδειάζετε το ποτήρι/δοχείο προσεκτικά από το νερό και προσθέτετε πάλι προσεκτικά φυτόχωμα.
Το πόσο σύντομα θα γίνει αυτό και πόσο καιρό θα πάρει ώστε να μεγαλώσει το δέντρο ώστε να το μεταφυτέψετε σε γλάστρα ή στο χώμα, εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες. Το τοπικό κλίμα αλλά και η ποικιλία είναι οι σημαντικότεροι. Υπολογίστε πάντως τουλάχιστον 2-3 μήνες από την αρχή μέχρι τη στιγμή που θα μπορέσετε να το μεταφυτέψετε σε μια μικρή γλάστρα.
Τι θα πρέπει να προσέξετε
Η παραπάνω μέθοδος έχει σχεδόν απόλυτα ποσοστά επιτυχίας.
Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι το φυτό δεν μπορεί να καταστραφεί αφού βλαστήσει. Γιαυτό καλό είναι, ακόμα και αν επιθυμείτε μόνο ένα δέντρο, να κάνετε την διαδικασία αυτή για περισσότερα, ώστε να μην χρειαστεί να περιμένετε πάλι όλο αυτό το διάστημα, αν κάτι δεν πάει καλά.
Στο αβοκάντο αρέσει η παρέα
Όπως και σε αρκετά ακόμα δέντρα, έτσι και το αβοκάντο τα πάει καλύτερα όταν είναι μαζί με περισσότερα αβοκάντο. Ο λόγος είναι ότι αν και το αβοκάντο έχει και θηλυκά αλλά και αρσενικά άνθη, αυτά ανοίγουν διαφορετικές ώρες την ημέρα. Έτσι η γονιμοποίησή τους είναι σχετικά δύσκολη από ένα μόνο φυτό, αν και φυσικά μπορεί να συμβεί. Δηλαδή ακόμα και ένα δέντρο αβοκάντο να έχετε, θα δείτε καρπούς, απλώς θα είναι λιγότεροι από το αν είχατε περισσότερα. Τώρα κάτι αρκετά σημαντικό είναι ότι καλό είναι τα δέντρα να μην είναι όλα από την ίδια ποικιλία. Τα αβοκάντο αναλόγως με τις ώρες που ανθίζουν τα αρσενικά και τα θηλυκά άνθη, χωρίζονται σε δύο διαφορετικές κατηγορίες. Βέβαια αν δεν σκοπεύετε να κάνετε επαγγελματική καλλιέργεια, αυτό δεν πρέπει να σας απασχολεί και ιδιαίτερα. Αν σκοπεύετε να το κάνετε, καλύτερα είναι να ρωτήσετε ένα εξειδικευμένο στα αβοκάντο γεωπόνο ή φυτώριο και θα σας κατατοπίσει περισσότερο στο θέμα αυτό.
Μπορεί και σε γλάστρα
Αν και μερικά δέντρα αβοκάντο, μπορούν να φτάσουν και τα 15 μέτρα σε ύψος, το αβοκάντο με λίγη προσοχή μπορεί να τα καταφέρει μια χαρά και σε μια μεγάλη γλάστρα στο μπαλκόνι σας. Φυσικά δεν θα έχετε την παραγωγή που θα είχατε αν γινόταν μεγάλο δέντρο. Αλλά με την κατάλληλη φροντίδα θα μαζέψετε μερικούς καρπούς κάθε χρόνο.
Νερό και φως
Κατά την διάρκεια της βλάστησης του αβοκάντο θα πρέπει να ελέγχετε τακτικά για να δείτε αν έχει εξατμιστεί/απορροφηθεί το νερό. Το καλύτερο μέρος για να βάλετε το δοχείο μέχρι να βλαστήσει το αβοκάντο, είναι κάποιος φωτεινός εσωτερικός χώρος (πχ παράθυρο).
