Ο σκληρός δίσκος στους υπολογιστές, όπως τα περισσότερα αντικείμενα σε αυτή τη ζωή, δεν είναι δυστυχώς αθάνατα και έχουν συγκεκριμένη διάρκεια ζωής. Αυτή η διάρκεια ζωής συνεπάγεται με τη χρήση. Έτσι όσο πιο πολύ χρησιμοποιείται ένας σκληρός δίσκος, τόσο πιο σύντομα θα σταματήσει να λειτουργεί. Το πότε ακριβώς, μπορεί να εξαρτηθεί από αρκετούς παράγοντες, όπως οι ώρες χρήσης, ο τρόπος χρήσης, η μάρκα αλλά και το μοντέλο πολλές φορές.

Ώρες χρήσης

Υπό λογική χρήση, ένας σκληρός δίσκος «ζει» συνήθως 4-7 χρόνια. Αυτό που συνήθως έχει «ημερομηνία λήξης» σε ένα σκληρό δίσκο, είναι τα μηχανικά μέρη τα οποία έχει (μοτέρ, κεφαλή…). Αυτά έχουν ένα συγκεκριμένο όριο ζωής, και όταν το ξεπεράσουν, αρχίσουν να έχουν ελαττωματική λειτουργία.
 

Οι πιο πολλοί χρήστες αλλάζουν τους σκληρούς δίσκους, πριν ξεπεραστεί το όριο ζωής το οποίο έχουν, αφού μέσα σε αυτά τα 4-5 χρόνια η αναλογία τιμής (Ευρώ / GB) έχει μειωθεί σημαντικά. Έτσι με το συνδυασμό για τη διαρκή ανάγκη για περισσότερα GB, είναι πολύ πιθανό να γίνει αλλαγή παλαιού δίσκου με ένα νεότερο μοντέλο με περισσότερα GB πριν τα 4 χρόνια. 

Βέβαια κάποιες φορές μπορεί να χαλάσουν και πολύ πιο σύντομα είτε λόγω κακής κατασκευής είτε λόγω κακής χρήσης (πχ κάποιοι σκληροί δίσκοι με μειωμένη κατανάλωση ρεύματος είχαν αισθητά μικρότερο χρόνο ζωής αν δεν γινόταν αλλαγή ρυθμίσεων στο λειτουργικό σύστημα)
 
Πηγή φώτο Backblaze
 
 

Μάρκα Σκληρού 

Όπως φαίνεται η μάρκα του σκληρού, παίζει σημαντικό ρόλο αφού διαφέρουν στα failure rates. Σε ένα άρθρο που αναρτήθηκε πρόσφατα στο Lifehacker , έδειχνε πόσο υστερούν οι Seagate έναντι των υπολοίπων (WD και Hitatchi) στην αξιοπιστία.

Ετήσιο ποσοστό βλάβης ανά εταιρία και χωρητικότητα. Πηγή γραφήματος Backblaze

Τρόπος Χρήσης

Ο πιο απλός τρόπος για να χαλάσει ένας σκληρός δίσκος, είναι να σας πέσει ενώ βρίσκεται σε λειτουργία και γράφει/διαβάζει. Και εκτός λειτουργίας να είναι, αν σας πέσει πάλι μπορεί να χαλάσει, αλλά αν γράφει/διαβάζει εκείνη την ώρα, είναι σχεδόν βέβαιη η ζημιά.
 

Εκτός όμως από τα ατυχήματα τα οποία μπορεί να συμβούν, έχει σημασία και το πως χρησιμοποιείται ο σκληρός δίσκος ή ποια χαρακτηριστικά έχει (cache). Αν ο δίσκος είναι δίσκος στον οποίο είναι αποθηκευμένο το λειτουργικό σύστημα, τότε θα διαβάζει και θα γράφει σε πολύ συχνότερα διαστήματα από ότι ένας εξωτερικός δίσκος που τον έχουμε να αποθηκεύει μόνο δεδομένα.

Σαν γενικός κανόνας, ισχύει ότι όσο πιο πολύ χρήση έχει ένας δίσκος, τόσο πιο σύντομη θα είναι η διάρκεια ζωής του. Οπότε ένας δίσκος που χρησιμοποιείται σπανίως μπορεί να κρατήσει και παραπάνω από 10 χρόνια.

 

Τώρα αν σταματήσει να δουλεύει φυσιολογικά τι κάνεις;


Καταρχάς αν είναι από πολύ χρήση, συνήθως θα σας δώσει κάποια σημάδια λίγο πριν «πεθάνει». Τα σημάδια αυτά είναι συνήθως
  • Υπερβολικός θόρυβος ο οποίος θα αυξάνεται σταδιακά
  • Ανοιγόκλεισμα του δίσκου κατά διαστήματα
  • Ξαφνικό πάγωμα ενώ γράφει ή διαβάζει ο δίσκος
  • Οτιδήποτε άλλο μη σύνηθες
Όταν σας δώσει αυτά τα σημάδια, το πιο καλό που έχετε να κάνετε, είναι να αντιγράψετε γρήγορα όλα τα δεδομένα του σε άλλο δίσκο και να τον χρησιμοποιείτε ελάχιστα και με δεδομένα που δεν κρίνονται σημαντικά, ώσπου να χαλάσει εντελώς.
 
Αυτό μπορεί να πάρει από λίγες ώρες έως και μερικούς μήνες (αναλόγως και τη χρήση). Πάντως αν σας δώσει οποιοδήποτε από αυτά τα σημάδια, παύει πλέον να είναι αξιόπιστος.

Πιθανές βλάβες δίσκων και επισκευή

Η επισκευή των δίσκων δεν είναι εύκολη υπόθεση και ίσως είναι και αδύνατη τις περισσότερες φορές. Τα βασικά εξαρτήματα ενός σκληρού δίσκου που μπορεί να έχουν πάθει ζημιά είναι 4. Η πλακέτα, η κεφαλή, το μοτέρ και οι δίσκοι
 

1. Πρόβλημα στην πλακέτα του σκληρού δίσκο

Η πλακέτα (PCB) είναι το κύκλωμα το οποίο ευθύνεται για την λειτουργία του δίσκου. Σε αυτή υπάρχει η προσωρινή μνήμη αλλά και το firmware του δίσκου. Αν και όπως σχεδόν όλες οι πλακέτες, δεν είναι κάτι που χαλάει εύκολα, μπορεί να συμβεί, είτε λόγω αστοχίας υλικού, είτε λόγω υπερβολικής θερμότητας.

Ενδείξεις

  • Μυρίσατε κάτι καμένο
  • Νεκρός δίσκος
  • Ακούγεται συνεχόμενο ένα «κλικ»

Αντιμετώπιση

Θεωρητικά η πλακέτα μπορεί να επισκευαστεί, αλλά εκτός αν είστε οι ίδιοι ηλεκτρονικοί, το κόστος της επισκευής δεν είναι και τόσο ασήμαντο.
Φυσικά μπορεί να γίνει και αντικατάσταση της πλακέτας με μία νέα, αλλά αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να κάνει πάντα ο καθένας μόνος του. Συνήθως για να δουλέψει σωστά ο δίσκος με την νέα πλακέτα, θα πρέπει να flashαριστεί η νέα ROM με το παλιό firmware.

2. Πρόβλημα στην κεφαλή του σκληρού δίσκου

Τις περισσότερες φορές η βλάβη οφείλεται στην κεφαλή (ή στο μηχανισμό της). Ειδικά μετά από πτώση του δίσκου, η κεφαλή είναι αυτό που καταστρέφεται και δημιουργεί το πρόβλημα.

Ενδείξεις

  • Συνεχόμενα «κλικ» (συνήθως δυνατά)
  • Ο δίσκος ξεκινάει και ακούτε «γρατζουνίσματα»
  • Ακούτε το μοτέρ του δίσκου να προσπαθεί να γυρίσει και να ζορίζεται

Αντιμετώπιση

Η αλλαγή της κεφαλής στο δίσκο είναι σχετικά δύσκολη εργασία και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και εμπειρία για να μην προκληθεί φθορά στους δίσκους.
 
Αν η ζημιά στην κεφαλή δεν έχει γίνει από πτώση τότε πολύ πιθανό να μην έχουν πάθει ζημιά οι δίσκοι και με αντικατάσταση της κεφαλής τα δεδομένα να είναι ανέπαφα και ο δίσκος να δουλεύει όπως πριν.
 
Βέβαια υπάρχει μία πιθανότητα να έχει κολλήσει απλώς η κεφαλή πάνω στους δίσκους. Σε αυτό το ενδεχόμενο, κατά πάσα πιθανότητα έχει ήδη προκληθεί ζημιά στους δίσκους, αλλά αν είστε τυχεροί μπορείτε να το επισκευάσετε μόνοι σας. Μία καλή παρουσίαση αυτού του τρόπου γίνεται στο παραπάνω βίντεο.
 

3. Πρόβλημα στο μοτέρ του σκληρού δίσκου

Το πρόβλημα στο μοτέρ του σκληρού δίσκου, είναι η πιο σπάνια αιτία του προβλήματος και συνήθως συμβαίνει μόνο σε δίσκους αρκετά παλιούς που έχουν εξαντλήσει το όριο ζωής τους. Βέβαια κατά καιρούς έχουν κυκλοφορήσει συγκεκριμένα μοντέλα σκληρών δίσκων, τα οποία είχαν κατασκευαστικό πρόβλημα και το μοτέρ αντιμετώπιζε πρόβλημα σε λίγους μήνες.

Ενδείξεις

  • Ακούτε ένα περίεργο βουητό σε αντίθεση με το συνηθισμένο ήχο του μοτέρ
  • Ακούτε συνεχόμενο ήχο «τριξίματος»
  • Ο δίσκος φαίνετια στο bios αλλά δεν μπορεί να λειτουργήσει στο λειτουργικό

Αντιμετώπιση

Η αλλαγή του μοτέρ είναι αρκετά δύσκολη υπόθεση, κυρίως γιατί πρέπει να αφαιρέσετε τους δίσκους. Η αφαίρεση των δίσκων δεν είναι πολύ δύσκολη διαδικασία, αλλά απαιτεί χειρουργικές κινήσεις και πλήρως αποστειρωμένο χώρο. Έτσι, πρακτικά είναι μια επισκευή που γίνεται μόνο από εξειδικευμένους τεχνικούς.

4. Πρόβλημα στους δίσκους

Τέλος, το πρόβλημα ίσως οφείλεται και στους δίσκους. Οι δίσκοι είναι αρκετά ευαίσθητοι και μπορεί με το παραμικρό χτύπημα ή σκόνη να αντιμετωπίσουν πρόβλημα. Έτσι πρέπει να είναι πάντα τελείως καθαροί και χωρίς γρατσουνιές.

Αν ο σκληρός δίσκος, σας πέσει ενώ διαβάζει/γράφει τότε κατά πάσα πιθανότητα, η κεφαλή θα δημιουργήσει φθορά στο δίσκο  (όπως και στην ίδια την κεφαλή). Οι δίσκοι είναι εκεί που αποθηκεύονται τα δεδομένα, οπότε οποιαδήποτε φθορά σημαίνει και απώλεια δεδομένων (εκτός και αν είστε εξαιρετικά τυχεροί και έχει γίνει σε μέρος που δεν έχουν αποθηκευτεί δεδομένα).

Ενδείξεις

  • Bad sectors στην ανάλυση του δίσκου
  • Μεγάλα αρχεία δεν ανοίγουν ούτε αντιγράφονται
  • Ο δίσκος «παγώνει»

Αντιμετώπιση

Αν οι δίσκοι έχουν καταστραφεί πλήρως, τότε η μόνη λύση είναι η αντικατάστασή τους. Βέβαια, επειδή το κόστος της αλλαγής των δίσκων πλησιάζει το κόστος του ίδιου του δίσκου, οικονομικά είναι ασύμφορο.
 
Αναλόγως την ζημιά του δίσκου και το σημείο που αυτή έχει γίνει, μπορεί να είναι δυνατή η ανάκτηση δεδομένων, αν και δεν είναι πολύ πιθανό.
 
Αν είστε τυχεροί, μπορεί το πρόβλημα να είναι σε ένα συγκεκριμένο σημείο και έτσι να μην επηρεάσει το υπόλοιπο δίσκο. Υπάρχει περίπτωση για το πρόβλημα να οφείλεται κάποιο σκουπιδάκι, το οποίο έχει κολλήσει πάνω στο δίσκο. Έτσι αν τον ανοίξετε και το αφαιρέσετε πολύ προσεκτικά, ίσως λυθεί. Βέβαια, στις περισσότερες των περιπτώσεων, δεν αξίζει να το κάνετε, καθώς κρύβει μεγαλύτερους κινδύνους αυτή η διαδικασία. 
 

Ανταλλακτικά για όλες τις βλάβες μπορείτε να βρείτε με δύο τρόπους 


 Πρώτος και πιο εύκολος από έναν ίδιο ακριβώς σκληρό δίσκο. Δηλαδή αγοράζετε ένα σκληρό δίσκο, ακριβώς ίδιο με το μοντέλο σας, και αλλάζετε το ελαττωματικό μέρος με αυτό του καινούργιου.
Δεύτερος και σχετικά πιο δύσκολος, είναι να βρείτε το ανταλλακτικό από ebay ή από κάποια αντιπροσωπεία. Θέλει αρκετή υπομονή και ψάξιμο, αλλά και πάλι ίσως να μην μπορέσετε να βρείτε τα πάντα.

Ο μόνος λόγος λοιπόν, για να το κάνει κάποιος, είναι αν τα δεδομένα είναι πολύ σημαντικά και δεν έχει προλάβει να τα αποθηκεύσει κάπου. Με εξαίρεση την αλλαγή πλακέτας (και αυτό όχι πάντα), όλοι οι υπόλοιποι τρόποι είναι δύσκολοι και πρέπει να γίνουν από τεχνικό με σχετική εμπειρία. Το κόστος θα πλησιάζει την αξία ενός καινούργιου δίσκου στην καλύτερη περίπτωση. Είναι πιθανό ακόμα και να την ξεπερνάει κατά πολύ, υπολογίζοντας τα εργατικά.

Ανάκτηση δεδομένων σκληρού δίσκου χωρίς επισκευή

Είναι όμως πιθανό να μπορέσει να τραβήξει τα δεδομένα κάποιος και χωρίς επισκευή, αν η ζημιά δεν είναι αρκετά μεγάλη (κεφαλή και δίσκοι). Οι τρόποι που μπορείς να τραβήξεις τα δεδομένα από ένα «μισοπεθαμένο» δίσκο είναι αρκετοί.
 
Καταρχάς, αν χαλάσει ο δίσκος και είναι ο δίσκος του λειτουργικού συστήματος ή του boot sector, δεν θα bootαρει καθόλου.
 
Αν δε είναι ο δίσκος του λειτουργικού αλλά είναι εσωτερικός δίσκος, είναι πολύ πιθανό να μη μπορεί να ξεκινήσει ο υπολογιστής και να κολλάει, αφού θα προσπαθεί να τον διαβάσει και δεν θα τα καταφέρνει.
Έτσι, καταρχάς θα χρειαστεί να τον βγάλετε.
 
Τώρα το πιο εύκολο που μπορείτε να κάνετε, είναι να δοκιμάσετε αν τον διαβάζει σαν εξωτερικό δίσκο αν τον συνδέσετε.

Εξωτερικό κιτ σύνδεσης

Για να το κάνετε αυτό θα χρειαστείτε ένα κιτ σύνδεσης για εξωτερικό δίσκο. Τα κιτ αυτά είναι εξαιρετικά φτηνά και μπορείτε να τα βρείτε παντού.
 
docking stations για δίσκους υπολογιστή
Αν πάρετε κάποιο, καλό θα ήτανε να προτιμήσετε κάποιο που έχει όλες τις συνδέσεις (2.5 IDE, 3.5 IDE, SATA και γενικά ότι άλλο μπορεί να έχει καλό είναι). Μία καλή λύση είναι και τα docking station, τα οποία είναι και λίγο πιο πρακτικά.
Αυτό είναι ένα kit της Sharkoon, που έχει 2.5 IDE, 3.5 IDE και SATA με εξωτερικό τροφοδοτικό και διακόπτη λειτουργίας.
 

Δοκιμάστε λοιπόν να συνδέσετε,το δίσκο σαν εξωτερικό. Έχετε μια πολύ καλή πιθανότητα ο δίσκος να δουλέψει αν δεν έχει καταστραφεί, έστω και κατά διαστήματα και να καταφέρετε να ανακτήσετε όλα ή κάποια από τα δεδομένα σας.

Για παράδειγμα, αυτός που φαίνεται στη παραπάνω φώτο και στο παρακάτω βίντεο, είναι ένας σκληρός δίσκος Western Digital 250αρης (WD2500KS), που μετά από 5-6 χρόνια και συνεχή χρήση χάλασε.

Δυστυχώς, αν και ο συγκεκριμένος σκληρός δίσκος έδωσε όλα τα απαραίτητα σημάδια, αγνοήθηκαν και έτσι δεν έγινε αντιγραφή δεδομένων στο χρόνο που έπρεπε.  Έτσι άντεξε όμως, μονό λίγες μέρες.
 
Με σύνδεση σαν εξωτερικό σε λειτουργικό Linux και μετά από αρκετές ώρες,  αντιγράφηκαν 220 GB δεδομένων, όσο και αυτό να φαίνεται περίεργο.
 

Ανάκτηση δεδομένων με ειδικές εφαρμογές

Τώρα αν δεν τον διαβάσει κανονικά ή αν έχει καταστραφεί μέρος τους, υπάρχουν ειδικά προγράμματα που μπορούν να τραβήξουν RAW τα δεδομένα από το δίσκο με μεγάλη επιτυχία. Διαβάζουν τα πάντα, ακόμα και δεδομένα που έχουν διαγραφεί ή έχουνε φορμαριστεί, αρκεί να μην έχει γίνει επανεγγραφή τίποτα άλλο σε αυτό το sector του δίσκου.
 
Τα δεδομένα τα τραβάει RAW σαν bits, και γιαυτό μετά (αναλόγως και το πρόγραμμα) ίσως είναι αρκετά μπερδεμένα.
 
Τέτοια προγράμματα υπάρχουνε σε όλα τα λειτουργικά συστήματα.
 
Για Windows μερικά από τα καλύτερα είναι τα 

Windows Software


Live Cds

Τώρα υπάρχει και η κατηγορία των bootable software,δηλαδή προγραμμάτων η λειτουργικών που θα bootαρεις αν έχει χαλάσει ο δίσκος με το λειτουργικό σύστημα και θές να τα τραβήξεις έτσι.Τα πιο πολλά απο αυτά είναι Live Cd Linux διανομών. 
  • Ubuntu Live Cd (μπορείς να bootareis να κάνεις mount το δίσκο αν το διαβάζει και με το gparted η με command line να κάνεις copy τα δεδομένα που θες)
  • Knoppix Live Cd. Linux διανομή. Έχει αρκετά εργαλεία για data recovery.
  • Backtrack η Kali Lunux .Security Linux Distro με αρκετά εργαλεία και αυτό.
  • Hiren’s Boot Cd. Ένα bootable cd,που περιέχει αρκετά freeware k shareware προγράμματα για Windows.
  • GpartedLive Cd. Ένα μικρό bootable cd με Linux Distro,που περιέχει το γνωστό πρόγραμμα
Και γενικά με όλα τα live cd των linux μπορεί να γίνει αυτό λιγότερο η περισσότερο εύκολα.

Imaging

Υπάρχουνε επίσης και προγραμματάκια imaging που μπορούν να κάνουν image όλο το δίσκο. Τα γνωστότερα είναι:

Hardware

Τώρα υπάρχουν και ειδικά επαγγελματικά μηχανήματα που κάνουν αυτόματα ανάκτηση δεδομένων. Κάνουν από λίγες εκατοντάδες ευρώ μέχρι και μερικές χιλιάδες και τα έχουν μόνο εξειδικευμένες εταιρίες.

Διαδικασία


Θα ήτανε πολύ χρονοβόρο να δείξουμε την διαδικασία για όλες τις παραπάνω μεθόδους, αφού η καθεμία και το κάθε πρόγραμμα δουλεύει διαφορετικά. Στα περισσότερα (ειδικά στα Windows) η διαδικασία είναι εξαιρετικά απλή και δεν θα δυσκολέψει κάποιον.
Μία παρουσίαση για το πως μπορεί να γίνει ανάκτηση δεδομένων σε Windows παρουσιάζεται σε αυτό το άρθρο. To άρθρο αναφέρεται σε διαγραμμένα αρχεία, αλλά η ίδια διαδικασία ισχύει και για τα κατεστραμμένα.

 
Διαφήμιση
Προηγούμενο άρθροLinux – Εγκατάσταση Linux (Ubuntu)
Επόμενο άρθροΕργαλεία Parkside Από Τα LIDL
Εγγραφείτε
Ειδοποίηση από
guest

Επιτρέπεται ο ανώνυμος σχολιασμός. Παρότι απαιτείται email, δεν χρειάζεται να είναι το πραγματικό σας email. Δεν επιτρέπονται υβριστικά, προσβλητικά ή spam σχόλια

Η φόρμα σχολιασμού συλλέγει το όνομα, το email και το περιεχόμενου του σχολίου για να μπορούμε να ελέγχουμε τα σχόλια που γίνονται στην ιστοσελίδα. Παρακαλούμε διαβάστε και αποδεχτείτε τους όρους χρήσεις και την πολιτική απορρήτου της ιστοσελίδας μας για να σχολιάσετε
0 Σχόλια
Inline Feedbacks
Δείτε όλα τα σχόλια